مریم شیبی - استادیار، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران
مهدخت پورعلیزاده مقدم - کارشناسی ارشد، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران

در جنوب خاور دامغان، توده گرانیتوییدی پنج کوه با وسعت ۱۵ کیلومتر مربع به درون توالی آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده است. ترکیب چیره این توده سیینیت است که تحت تاثیر فرایندهای حاصل از دگرسانی سدیک- کلسیک به مونزونیت تبدیل شده اند. حضور رگه های آلبیت- اسکاپولیت با ستبرای متفاوت (از میلی‎متر تا چند صد متر) مهم ترین نشانه حضور این نوع دگرسانی در توده مورد مطالعه است. در این پژوهش نتایج حاصل از مطالعات فابریک مغناطیسی مورد بررسی قرار گرفته و بر پایه الگوهای خطوارگی و برگوارگی مغناطیسی و همچنین مطالعات ریزساختی، سازوکار جایگیری توده نفوذی پنج کوه تعیین شده است. این توده به دلیل دارا بودن پذیرفتاری مغناطیسی میانگین به نسبت بالا (Km>۴۰۰ Μsi)) و حضور مگنتیت در رده گرانیتوییدهای فرومغناطیس قرار می گیرد. بیشترین مقادیر ناهمسانگردی نیز در نواحی با دگرشکلی بالا دیده شده است. خطوارگی و برگوارگی با شیب زیاد و پارامتر شکل منفی، محل اصلی تغذیه ماگمای سازنده این توده را نشان می دهند. بر پایه مطالعات انجام گرفته به نظر می رسد که توده دارای دو الگوی فابریک مغناطیسی متفاوت است. الگوی اول متعلق به الگوی خطوارگی ها و برگوارگی های ماگمایی است که با یکدیگر همخوانی داشته و به صورت موازی با محور طولی توده در راستای شمال خاور- جنوب باختر امتداد یافته اند. الگوی دوم مرتبط با مناطق متاثر از دگرسانی سدیک- کلسیک بوده که موازی با یکدیگر در امتداد راهروهایی، الگوی فابریک مرحله اول را قطع کرده اند. این موضوع با استفاده از شواهد ریزساختی دیده شده که شامل انواع فابریک های ماگمایی تا حالت جامد دمای پایین است به خوبی تایید می شود. همه شواهد به دست آمده نشان از آن دارد که توده گرانیتوییدی نام برده در یک پهنه برشی شکل پذیر و از نوع چپ‎لغز جایگیری کرده است.

ناهمسانگردی پذیرفتاری مغناطیسی, سازوکار جایگیری, توده گرانیتوییدی پنج کوه, دامغان