سیدجابر یوسفی - دانشجوی دکترا، بخش زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
علیجان آفتابی - استاد، بخش زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
عباس مرادیان - دانشیار، بخش زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

گوسان ها در محدوده معدنی مس- طلای چهارگنبد از وسعت قابل توجهی برخوردارند. کانی شناسی گوسان های مورد مطالعه شامل کانی های هماتیت (Fe۲O۳)، گوتیت (FeO(OH)) و لیمونیت (Fe۲O۳.H۲O) با بافت کلوفرم، کوارتز، کلسیت و کانی های رسی می باشد. عناصر: ۰۸/۱ Ag= ،۱۹/۱As=، ۱۲/۷۰Bi=، ۱۱/۴Mn=، ۳۷/۲Mo=، ۵۱/۱Pb=، ۷/۱Sb= و ۷۱/۱Fe= نسبت به سنگ های کانه زا دارای افزودگی و عناصر ۹/۰Au= ۰۳/۰Cu=، ۰۳/۰S=، ۰۴/۰Se= و ۹۴/۰Zn= دارای کاهیدگی می باشند. با بررسی ضرایب همبستگی بین عناصر در گوسان های منطقه، چهار گروه از عناصر قابل تفکیک است. گروه اول شامل بیسموت، مس و آنتیموان می باشند که با آهن و منگنز همبستگی دارند، همبستگی بین این عناصر احتمالا ناشی از جذب بیسموت، مس و آنتیموان توسط اکسیدهای آهن و منگنز در گوسان و یا حضور این عناصر در اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن می باشد. در گروه دوم سرب و نقره می باشد که با بیسموت، مس و آنتیموان همبستگی دارند و فاقد ارتباط معنی دار با آهن و منگنز می باشند. گروه سوم در بر گیرنده آرسنیک، مولیبدن و روی می باشد که در محیط اسیدی گوسان نامحلول هستند. گروه چهارم شامل دو عنصر گوگرد و سلنیم است که در کانی های سولفیدی و در طی مراحل تشکیل گوسان و در کانی های سولفاتی متمرکز می شوند. همبستگی عناصری مانند بیسموت و مس ناشی از همراهی و همبستگی آنها در سنگ های کانه زا و سولفیدی اولیه می باشد. در گوسان های منطقه، بیسموت با افزودگی ۹۴/۳۱۲۳ نسبت به کلارک بیانگر ارزش اقتصادی بیسموت در گوسان های محدوده ی معدنی چهارگنبد می باشد و عناصر مس و طلا نیز به ترتیب دارای افزودگی ۶۲/۱۲ و ۴۰۰ برابر نسبت به کلارک می باشند. همه عناصر در گوسان ها، به ویژه بیسموت می تواند به عنوان یک راهنمای اکتشافی مورد ارزیابی قرار گیرد.  

گوسان, کانه زایی مس- طلا, کانی شناسی, ژئوشیمی, روش آماری PCA, عناصر ردیاب اکتشافی