الهام شیردل - استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
فاطمه حامی کارگر - نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان ، ایران
مهران سهراب زاده - دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

یکی از نهادهای اجتماعی متاثر از بحران کرونا در جهان، خانواده بود. خانواده ها با وقوع این بحران و الزام به قرنطینه خانگی، شرایط جدیدی را تجربه کردند. از یک سو اعضای خانوداه این فرصت را به دست آوردند که زمان بیشتری را در کنار یکدیگر باشند و از سوی دیگر با چالش­ها و تنش­هایی روبه رو شدند. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش­ ­پدیدارشناسی انجام شده و گروه نمونه، متشکل از ۴۱ تن از جوانان سیستان و بلوچستان است که به روش هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات این گروه، با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع­آوری شد و با روش کولایزی (Colaizzi) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مضامین اصلی به دست آمده، شامل چهار مضمون اصلی: تغییر الگوهای کنش ارتباطی خانواده، تشدید تضاد و خشونت خانگی، اختلالات اضطرابی و آسیب پذیری اقتصادی خانواده­ها در دوران کرونا بود. در همه­گیری کرونا، از یک سو خانواده ها به واسطه قرنطینه خانگی و کاهش تعاملات خانوادگی و مراسمات آیینی با کاهش کنش­های ارتباطی مواجه بودند و از سوی دیگر با رشد ارتباطات مجازی با افزایش کنش­های ارتباطی میان اعضا روبه رو بودند. همچنین در ابتدای همه­گیری، با بالا رفتن میزان حضور تمام اعضا در خانه، تضادها در خانواده­ها پررنگ تر شد و انواع خشونت خانگی میان اعضا گسترش یافت. بیماری کرونا با تمام تهدیدهایی که برای سلامت عمومی جامعه و نیز سلامت جسمانی خانواده ها به همراه داشت، با رشد اختلالات اضطرابی نیز همراه بود. گذشته از این با وقوع بحران­های اقتصادی ناشی از کرونا، خانواده­ها با مشکلات معیشتی و آسیب های شغلی روبه رو شدند. این پژوهش در ابتدای همه­گیری کرونا انجام شده­ است و ارائه تحلیلی جامع در موضوع خانواده و کرونا، مستلزم پژوهش­هایی در بازه­های زمانی مختلف خواهد بود.

کرونا و خانواده, موج اول کرونا, چالش های خانواده, پدیدارشناسی, تحلیل توصیفی کلایزی