فاطمه رفیعی مقدم - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران
علی فتحی آشتیانی - نویسنده مسئول: استاد مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)، تهران، ایران

این پژوهش با هدف کشف عوامل بازدارنده زوجین از فرزندآوری صورت گرفته است. در این تحقیق از روش مرور ساختارمند استفاده شده است. در این راستا، مطالعات مربوط به فرزندآوری طی ده سال (۱۳۸۹ ۱۳۹۸) در چهار پایگاه اطلاعاتی معتبر مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی، بانک اطلاعات نشریات کشور و پایگاه مجلات تخصصی نور با کلیدواژه­های فرزندآوری، باروری، موالید و زاد و ولد جستجو شد که ۲۳۱ مقاله یافت شد. بعد از ارزیابی ملاکهای ورود و خروج در مقالات، سرانجام ۳۹ مقاله به مطالعه راه یافت. نتایج شامل سه دسته عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی محیطی است. عوامل فردی شناختی همچون ضعیف بودن سطح دینداری، دغدغه­های والدمحور و فرزندمحور درباره آینده، و از بین عوامل فردی رفتاری، سبک زندگی مدرن بیشترین تایید علمی را در کاهش فرزندآوری نشان داد. یافته­های پژوهش، که اثربخشی قدرتمند سطح دینداری، دغدغه­های زوجین در مورد آینده و سبک زندگی را بر فرزندآوری نشان می دهد، گویای نقش پررنگ دگرگونی باورها در بازداشتن زوجین از فرزندآوری است؛ لذا پیشنهاد می­شود که سیاستگذاری­ و برنامه­ریزیهای لازم برای اصلاح نگرش و باورهای زوجین در زمینه خانواده و فرزندآوری ازطریق تقویت ارزشهای معنوی و دینداری، کاهش دغدغه­های والدمحور و فرزندمحور، اصلاح سبک زندگی مدرن، فراهم کردن شرایط مناسب پرورش فرزندان در کنار مشارکت زنان در کارهای اجتماعی، ترویج و تبلیغ لذت پدری و مادری­کردن و تقویت خانواده­گرایی درجهت افزایش تمایل و قصد زوجین به فرزندآوری صورت گیرد. هم چنین پژوهشهای روانشناختی بیشتری در این زمینه انجام گیرد که بر ارائه راهکارها با استفاده از روشهای تحقیق آزمایشی و مداخله­ای متمرکز باشد.

فرزندآوری, باروری, زاد و ولد, موالید, عوامل بازدارنده