خیرالنساء محمدپور - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

رمان ها می توانند به اندازه تاریخ و یا حتی برتر از آن نمایانگر مسایل سیاسی، اجتماعی و تاریخی حاکم بر جامعه باشند. محمود دولت آبادی از جملهنویسندگانی است که در تمام آثارش به مسایل روستا و مشکلات پایین ترین اقشار جامه پرداخته است . وی مسایل سیاسی و اجتماعی را به طور غیرمستقیمنشان داده و تاثیر سیاستگذاری حکام را بر زندگی روستایی به تصویر کشیده است. نجیب محفوظ نویسنده مصری نیز با دقت نظر در زندگی افراد فقیرجامعه توانسته به شکل مستقیم یا غیرمستقیم مسایل سیاسی حاکم بر جامعه را نشان دهد. در این پژوهش، به روش توصیفی- تحلیلی، رمان های جای خالی سلوچ و کوچه مدق از این دو نویسنده مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر سیاستهای دولت در قبال مسایل خارجی، داخلی و جنگ بر زندگی مردم نشان داده شدهاست. نتیجه تحقیق این است که هر دو نویسنده به شکلی زیرکانه توانسته اند آثار سیاست را بر زندگی مردم عادی در رمان های خود به عنوان پشت زمینه اثرنشان دهند. اما دولت آبادی این کار را غیرمستقیم انجام داده ولی محفوظ مستقیما از جنگ و انتخابات نیز سخن گفته است.

محمود دولت آبادی، نجیب محفوظ، جای خالی سلوچ، کوچه مدق، مسایل سیاسی