عیسی زارع درنیانی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور
فاطمه صادقی نقدعلی علیا - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
کمال کمانگرپور - کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور

این پژوهش در حوزه ادبیات تطبیقی به بررسی و مقایسه وطنیات در اشعار رفاعه طهطاوی- شاعر مصری- و قیصر امین پور- شاعر ایرانی می پردازد. این دو شاعر از شعر به عنوان سلاحی برای بیان مسائل اجتماعی بهره بردند. یافتن و مقایسه وطنیات در اشعار طهطاوی و امین پور این فرصت را فراهم می کند تا از افکار و اندیشه های مشترک و مختلف این دو شاعر پرده برداریم و به این مهم دست یابیم که حد و مرز جغرافیایی، و همچنین فرهنگ و دین متفاوت نزد شاعران مردمی، مانعی برای رسیدن به همسو اندیشی نیست؛ چراکه این دو شاعر، شعرشان بازتاب ناله و درد مردم جامعه ای است که طوفان خفقان و استبداد و استعمار درخت امیدشان را خشکانده است. این دو شاعر، انسانیت را ارج می نهند و با نگرش عمیق به محیط پیرامون خویش، مشکلات جامعه را به چالش و پرسش می کشند. پژوهش حاضر ضمن بررسی زمینه های مشترک وطنیات در اشعار این دو شاعر، به این نتیجه میرسد که مضامینی چون؛ عشق به وطن، ظلم ستیزی، و مدح رهبران محور سروده های آنان قرار دارد. و اما درباره وجوه اختلاف وطنیات در اشعار دو شاعر باید گفت که مضامینی چون؛ افتخار به گذشته مصر، و علوم و فرهنگ و تمدن مصر از مضامین خاص وطنیات در اشعار طهطاوی به شمار رفته و مضامینی چون؛ اندیشه و آرمان جهان وطنی، توصیف شهید و شهادت، و غارت و ویرانی از جمله مضامین منحصر به فرد وطنیات در اشعار قیصر امین پور محسوب می شوند.

مصر، ایران، وطنیات، رفاعه طهطاوی، قیصر امین پور