مرضیه السادات حسینی - دامپزشک بخش خصوصی – فارغ التحصیل دکتری حرفه ای دامپزشکی ، دانشکده دامپزشکی ، دانشگاه رازی کرمانشاه
امین خدادادی - دامپزشک و متخصص بهداشت و بیماری های آبزیان ، کارشناس بهداشت و بیماری های آبزیان، سازمان دامپزشکی کشو ر

استفاده از آبزیان و گونه های مختلف ماهی جهت تحقیقات مختلف و اندیکاسیون داروهای بیهوشی در جهت آرام بخشی، نمونه برداری و آزمایش های گوناگون از مباحث مهم صنعت آبزیان می باشد. با توجه مطالعات کم اندیکاسیون داروهای مختلف بیهوشی و داروهای گیاهی و مطالعه اثرات ترکیبی و مشکلات داروهای در گونه های مختلف نیاز به داروهای بیهوشی مناسب، قابل دسترس و ارزان ضروری می باشد. در این بررسی تاثیرات داروهای مختلف جهت بیهوشی آبزیان در گونه ماهی حوض از خانواده کپور ماهیان ارزیابی گردید و تعداد ۱۲۰ عدد ماهی حوض (Carassius auratus) با دامنه وزنی ۱۰۰ گرم مورد ارزیابی قرار گرفت. ماهیان پس از انتخاب تصادفی و طی دوره سازگاری در شرایط آزمایشگاهی استاندارد با فاکتورهای بیوشیمیایی آب یکسان (اکسیژن، نیتریت، نیترات، سختی آب،دما) نگهداری شدند. ماهی ها در ۶ گروه آزمایش و کنترل به صورت تصادفی قرار گرفتند که در هر گروه با سه بار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. گروه های مورد ارزیابی به صورت مقایسه تزریق داروی کتامین با داروهای زایلازین، دیازپام، متاکاربامول وآتروپین در دزهای گوناگون بصورت تزریقی عضلانی جهت رسیدن به بیهوشی موثر بیهوشی مرحله سه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این بررسی گویای بیشترین مدت زمان ماندگاری بیهوشی در تزریق داروی کتامین بود در حالی که تزریق همزمان تامین و آتروپین ،کتامین و متاکاربامول در دز بسیار پایین اثر بیهوشی موثر تری داشتند. کمترین تاثیر داروی از نظر مدت زمان ماندگاری در بیهوشی موثر مربوط به تزریق ترکیبی دیازپام و کتامین بود.

بیهوشی تزریقی، ماهی قرمز حوض، کتامین، دیازپامPH، CO۲ ،