مریم جلائی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
فاطمه ایراندوست - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان

من الاهداف الرئیسیه لکتب تدریس اللغات الاجنبیه هو تنمیه الکفایه التواصلیه لدی متعلمیها حیث تمکنهم من التواصل مع ناطقیها الاصلیین ولاتستثنی منها الکتب العربیه فی المدارس الایرانیه فی مرحلتی الثانویه الاولی والثانویه. ولابد لمولفی الکتب ومدرسیها الالمام بالوظائف اللغویه التواصلیه والاهتمام بها. قام البحث الحالی معتمدا علی منهج تحلیل المحتوی بدراسه الوظائف اللغویه المتوفره فی الکتب العربیه للمرحله المتوسطه الاولی واخترنا من النظریات المختلفه فی هذا الصعید، نظریه الوصف الوظیفی للاستعمال اللغوی لهالیدی (۱۹۷۸ م) التی تعد من الاعمده الاساسیه للمدخل التواصلی فی تعلیم اللغات. للعثور علی معطیات البحث قمنا بتحدید وظیفه ۱۱۷۴ جمله فی الکتب المدروسه ثم احصاء عدد مرات تکرارها وحساب النسبه المئویه لتوزیعها واخیرا تمت مقارنه الوظائف بعضها مع البعض. من اهم ما وصلنا الیه انه فی الکتب موضع الدراسه، توجد کل الوظائف اللغویه السبع واحتلت الوظیفه البیانیه والوظیفه الاستکشافیه المرکزین الاول والثانی والوظیفتان النفعیه والتخیلیه‎ ‎وقعتا فی آخر الجدول. کما اظهر البحث اختلافا ذا دلاله احصائیه بین عدد تکرار الوظائف؛ ونظرا لعدم التوازن النسبی لتوزیع الوظائف وکذلک الاهتمام البالغ للکتب بتقویه مهاره "طرح الاسئله والاجوبه" لانتوقع منها تنمیه الکفاءه التواصلیه بین الطلاب.

تعلیم اللغه العربیه فی المدارس الایرانیه, الکتب العربیه للمرحله المتوسطه الاولی, ‎ ‎نظریه الوظائف اللغویه السبع لهالیدی