خشونت سیاسی جمعی و دولتی و پیامدهای آن در رمان «ستاره آگوست» صنع الله ابراهیم

از جمله خوانش های ممکن داستان، خوانش سیاسی آن است. مقوله های مهم اندیشه سیاسی معاصر، به ویژه خشونت سیاسی «جمعی» و «حکومتی» بستر مهمی برای درک رفتار سیاسی اجتماع فراهم می کند. «تد رابرت گر»، نظریه پرداز سیاسی معاصر، محرومیت نسبی افراد را عامل خشونت سیاسی جمعی می داند که موجب رفتار پرخاشگرانه آنان می شود و «تاسیت» دیگر نظریه پرداز سیاسی، خشونت حکومتی را عامل انزواگرایی شهروندان می داند که به نوبه خود خشونت سیاسی را افزایش می دهد. با این رویکرد، داستان «ستاره آگوست» (نجمه اغسطس) از نویسنده مصری، صنع الله ابراهیم بررسی می شود. این داستان بازتابی از خشونت سیاسی و حکومتی جامعه مصری دهه شصت در قرن بیستم است؛ ازاین رو باید دانست که علل خشونت جمعی در این داستان چیست؟ نمادهای آن کدام است؟ و کدام عامل موجب شکل گیری آن شده است؟ بررسی تحلیلی توصیفی داستان، با تکیه بر آرای «تد رابرت گر» نشان می دهد که محرومیت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی از انگیزه های شخصیت های داستان برای مشارکت در ترور عبدالناصر است و با بهره گرفتن از دیدگاه تاسیت، روشن می شود که انفعال، انزوا، بی اعتمادی، ریاکاری و انحراف زبان، نتایج منفی خشونت حکومتی در این داستان به شمار می آیند. بررسی منبع محرومیت، این حقیقت را آشکار می کند که استبداد فردی جمال عبدالناصر، عامل اصلی خشونت حکومتی در داستان ستاره آگوست است.

Keywords:

خشونت سیاسی , صنع الله ابراهیم , ستاره آگوست , تد رابرت گر , تاسیت