سفینه ی تبریز و چند پیش نهاد تازه در ویرایش شاهنامه

مجموعه ای که ابوالمجد محمد بن مسعود تبریزی در فاصله ی سال های ۷۲۰-۷۲۳ق، به خط خود، از زندگی و آثار شاعران و عالمان نام آشنا یا گمنام پیش ازسده ی هشتم،گردآورده و به «سفینه ی تبریز» نامبرداراست، دارای مطالب ارزشمند و دست اول بسیاری می باشد. این مجموعه، گزیده ای از شاهنامه ی فردوسی را نیز، شامل ۱۲۴۵ بیت، در خود جای داده که در کار ویرایش شاهنامه، شایسته ی اعتنای فراوان است.از آن جا که ابوالمجد تبریزی به تصریح خود، بخش شاهنامه ی سفینه را در سال ۷۲۱ق رونویسی کرده، ناگزیر نسخه ای مقدم بر این تاریخ، اساس کتابت او بوده است.در میان دست نویس های تاریخ دار شاهنامه تنها دو نسخه ی فلورانس و لندن، پیش از سفینه ی تبریز کتابت شده اند و همین نکته، اهمیت گزیده ی موجود را، از نظر ترتیب تاریخی دست نویس های شاهنامه، نشان می دهد. مطابق روال دیگر دست نویس ها و حتا به گونه ای شدیدتر، نسخه ی سفینه نیز از دست برد کاتبان، در امان نمانده، اما ضبط های قابل توجهی را هم ثبت و تایید کرده است.این نوشتار که حاصل ارزیابی بیت به بیت ضبط های موجود در سفینه ی تبریز و سنجش آن با دیگر نسخه ها است، بر این پایه و با توجه به قرینه های دیگر، چند پیش نهاد تازه در ویرایش شاهنامه مطرح می کند.  

Keywords:

سفینه ی تبریز , تصحیح شاهنامه ی فردوسی , ویرایش خالقی مطلق , دست نویس سن ژوزف , دست نویس فلورانس , نسخه ی لندن