یاسر حسینی - دانشجوی دکتری زلزله دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران
رضا کرمی محمدی - دانشیار گروه مهندسی زلزله، دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران

چکیده پس از وقوع رویداد های مخرب لرزه ای شبکه حمل و نقل شهری نقش مهمی در عملیات امداد و نجات دارد. در زلزله های تاریخی گذشته شامل زلزله نورثریج، کوبه، شیلی، هایتی، نپال و ... خسارت های فراوانی بر مسیر های شهری مشاهده شده است که باعث افت عملکرد و اختلال شبکه حمل و نقل بخصوص در عملیات امداد رسانی شده است. بنابرین استراتژی های بازیابی باید طراحی شود تا در کمترین زمان ممکن بعد از زلزله عملکرد شبکه بهبود یافته و تقاضای امداد رسانی را براورده کند. بر همین اساس باید چهارچوب های موثری مبتنی بر سناریو های لرزه ای، مدل سازی شبکه، تعیین آسیب پذیری و تخمین هرچه دقیق تر فرایند بازیابی توسعه داده شود. در تاب آوری فاز واکنش اضطراری مهم ترین مسئله عملیات امداد و تخلیه می باشد در نتیجه رفع انسداد مسیر ها برای عبور خودرو های امدادی مورد توجه قرار می گیرد. در این مطالعه ابتدا به مفاهیم مرتبط با تاب آوری لرزه ای و معرفی پارامترهای تاثیر گذار بر آن و معرفی اندیس تاب آوری بر اساس نمودار عملکرد -زمان پرداخته شده است. همچنین تفاوت تاب آوری شبکه حمل و نقل در فاز واکنش اضطراری و فاز بازیابی کامل بر اساس نمودار عملکردی مورد بررسی قرارگرفته است. سپس معیارهای ارزیابی عملکرد شبکه حمل نقل شامل معیار های تپولوژیک و ترافیکی معرفی شده است. و در نهایت به مرور چند مطالعه مختلف در زمینه برنامه ریزی فرایند بازیابی و بهینه سازی تاب آوری شبکه حمل و نقل شهری بعد از رویداد مخرب پرداخته شده است.

واژه های کلیدی تاب آوری لرزه ای، واکنش اضطراری، تاب آوری شبکه حمل و نقل، عملیات بازیابی، بهینه سازی تاب آوری.