محمد جواد زارع بهنمیری - استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران.
فاطمه حسنخانی - کارشناس ارشد، گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران.

هدف: هدف از اجرای این پژوهش، استفاده از رویکرد فراتحلیل به منظور تحلیل و ترکیب نتایج متناقض و ناسازگار پژوهش های صورت‎ گرفته در زمینه بررسی تاثیر حسابرس و ویژگی های مرتبط با حسابرسی بر تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی است. این متغیرها عبارت اند از: اندازه موسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت، تغییر حسابرس، دوره تصدی حسابرس، نوع اظهارنظر حسابرس و فصل شلوغی کار.روش: برای دستیابی به هدف پژوهش با به کارگیری رویکرد لیپسی و ویلسون (۲۰۰۱) و همچنین، اجرای آزمون های Q کوکران و اگر، ۷۵ مطالعه شامل ۲۰ مطالعه داخلی طی سال های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۸ و ۵۵ مطالعه خارجی طی سال های ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۹ بررسی شد. در این مطالعات، تاخیر گزارش حسابرسی به عنوان متغیر وابسته و ویژگی های موسسه حسابرسی متغیر مستقل مطرح شده بودند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که بین اندازه موسسه حسابرسی و دوره تصدی حسابرس با تاخیر گزارش حسابرسی رابطه معناداری وجود ندارد؛ اما بین تغییر حسابرس، نوع اظهارنظر حسابرس و فصل شلوغی کار با تاخیر گزارش حسابرسی رابطه مثبتی برقرار است. یافته دیگر اینکه ارتباط منفی بین تخصص حسابرس و تاخیر گزارش حسابرسی نیز به تایید رسید.نتیجه گیری: فعالیت حسابرسان متخصص در شرکت ها می تواند موجب تسریع فرایند حسابرسی شود و گزارش های مالی با تاخیر کمتری در دسترس استفاده کنندگان قرار گیرد. همچنین، برای کاهش تاخیر در ارائه گزارش، می بایست تغییر حسابرسان و مسئله حسابرسی نخستین را کاهش داد و زیرساخت های لازم برای کاهش تحریف های بااهمیت در گزارش های مالی شرکت ها و ارائه گزارش های غیرمقبول حسابرسان را فراهم کرد تا ارائه به موقع گزارش های مالی، غنای بیشتر محتوای اطلاعاتی را به همراه داشته باشد.

تاخیر گزارش حسابرسی, فراتحلیل, ویژگی های حسابرس