مهدی پژوهنده - کارشناس ارشد ادبیات فارسی

براساس آنچه از منابع اسلامی، به خصوص نهج­البلاغه درمی­یابیم، مهم­ترین هدف انبیای الهی: از تبیین شریعت دو چیز است؛ یکی عمران و آبادسازی زمین و دیگری ساختن و پرداختن درونی انسان و برشوراندن عقل­های خفته به منظور دریافت آگاهی­های لازم. نویسنده پس از اشاره کوتاهی که در این نوشتار به اهداف تعلیم و تربیت اسلامی دارد، در دو بخش به ارائه مطلب می پردازد. در بخش نخست، از ویژگی های مکتب تربیتی اسلام یاد می کند که عبارتند از راهبردهایی اساسی همچون رویکرد به عقل، تاکید بر کاربردی بودن و تناسب دانش با نیاز فرد و جامعه. همچنین، در بخش دوم، با تکیه بر راهبردهای یادشده، به سنت حسنه­ای رهنمون می شود که هم اکنون در دو شکل، در حوزه­های علمیه، تحت عنوان شیوه مباحثه معمول است؛یکی مباحثه درس استاد توسط دانش­پژوهان علوم دینی، و دیگر، آنچه در حوزه خارج در سطحی بالاتر تدریس می­شود. وی سپس با مروری بر مطالب یاد شده، به ارائه راهبردهای اجرایی در رابطه با روش مزبور می­پردازد و نکات تجربی برگرفته از تجارب دیگران را یادآور می­شود. نوشته حاضر با این فرضیه که شیوه مزبور می تواند پس از تبیین و توجیه کامل در ردیف مترقی ترین نظام های آموزشی قرار گیرد، بحث خود را در مایه بنیادی راهبردی و به شیوه اسنادی کتابخانه­ای آرشیوی، در قالب توصیفی پی می­گیرد؛ لیکن بدیهی است توجیه کامل این روش خارج از حوصله این مختصر می­باشد. با این حال، وی به توضیح در مورد آن در حد ممکن پرداخته است، و با یک نتیجه­گیری به بحث خود خاتمه می­دهد.

مکتب تربیتی, تعلیم و تربیت اسلامی, آموزش مفید و کاربردی, آموزش نیازمحور, روش مباحثه ای