امیررضا قانع - دانشجوی کارشناسی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی (نویسنده مسوول)

براساس فتوای مشهور فقیهان شیعه و برخی از فرق اهل سنت (حنبلی­ها) میان دیه زن و مرد در بعضی موارد، تفاوت است و قانون مجازات اسلامی هم، که براساس فقه امامیه تدوین گردیده است، قائل به این نظریه می­باشد (ق م ا، ماده ۳۰۰ سابق و ماده ۵۵۰ لاحق)، اگرچه این نظریه درمیان فقها مخالفانی نیز دارد. از طرف دیگر در سال­های اخیر، با توجه به گسترش جریان­های فمنیستی سعی بر این می­گردد که بیان کنند اسلام و به ویژه فقه شیعه پویایی لازم را نداشته و منجر به تبعیض جنسیتی و در برخی موارد ترویج خشونت علیه زنان گردیده است. در این مقاله سعی داریم تا با بررسی تفاوت دیه زن و مرد از منظر فقه پویای امامیه و حقوق اسلامی، جامعیت احکام و فلسفه­مندی این تفاوت ­را به شیوه اسنادی مورد بررسی قرار دهیم، لذا پس از بازتاب مباحث فراوان انجام شده بین این دو نظریه، معلوم شد که براساس مبنای تشیع این احکام معتبر، مخالف با قرآن و سنت نیست، ­و این مساله در نظام حقوقی اسلام با دیگر مقررات موجود در این نظام هماهنگ است؛ همچنین تفاوت­های جسمی و روحی زنان با مردان لازمه نظم آفرینش است و موجب تغییر احکام دین نمی­شود.

فقه امامیه, دیه, تبعیض جنسیتی, ماهیت دیه, تفاوت زنان و مردان