سجاد جنابادی - مدرس حوزه علمیه زاهدان

واجبات، دینی بر عهده مکلف بوده و می بایست آنها را در زمان حیات خود انجام دهد اما گاهی عمدا یا سهوا ترک می گردد از اینرو لازم است فرد مکلف قضای آنها را در زمان حیات خود به جای آورد حال اگر قضای آن را نیز به جای نیاورد از عهده وی ساقط نشده و می بایست بدان وصیت نماید در این صورت سوالی مطرح می شود که در صورت فوت مکلف، محل پرداخت واجبات کجاست؟ آیا از اصل مال خارج می شود یا از ثلث؟ اگر مکلف وصیتی نداشت تکلیف چیست؟ یافته های تحقیق که به شیوه توصیفی-تحلیلی نگارش یافته بیانگر آن است که واجباتی که بر عهده مکلف بوده دو قسم است: واجبات مالی و واجبات بدنی. محل پرداخت واجبات مالی متوفی از اصل مال بوده اما در مورد واجبات بدنی اگر مکلف وصیت به انجام واجب بدنی نکرده باشد اخراج آن مال از ترکه اش واجب نیست و اگر وصیت کرده باشد از ثلث مال وی خارج می شود و اگر مکلف اموالی نداشته باشد بر ورثه لازم نیست تا از اموال خود از عهده واجب بدنی برآیند. این حکم در مورد حج قابل اعمال نبوده چرا که حج هم واجب بدنی محسوب شده و هم واجب مالی می باشد از این رو انجام قضای حج از اصل مال متوفی(چه وصیت کرده باشد چه وصیت نکرده باشد) پرداخت می شود مگر اینکه وصیت کرده باشد از ثلث مال وی پرداخت شود. همچنین قضای حجی که به واسطه نذر واجب شده از ثلث مال خارج می شود.

واجبات مالی, واجبات بدنی, وصیت, حج