مشروعیت مطالبه خسارات مازاد بر دیه با تاکید بر شمولیت لاضرر بر امور عدمی

از مسائل اختلافی میان فقیهان، مشروعیت خسارات مازاد بر دیه است که آیا مجنی علیه می تواند افزون بر دیه، دیگر خسارات وارده از سوی جانی اعم از هزینه های درمانی بیمارستان، دارو، خسارات از کار افتادگی و ... را مطالبه کند یا خیر؟ اهمیت موضوع از این لحاظ است که امروزه، به دلیل پیچیدگی های ساختار اقتصادی جوامع و رشد فزاینده مخارج درمانی و همچنین تنوع حوادث وارده و صدمات ناشی از آن، میزان ضرری که بر فرد مصدوم وارد می شود، بیش از دیه پرداختی است و مقدار آن، قادر به جبران خسارت های واردشده نیست و مصدومان، ناچارند افزون بر تحمل ضررهای فراوان، خود از عهده هزینه های مازاد بر دیه برآیند. از ادله اثباتی بر امکان مشروعیت مطالبه خسارات مازاد بر دیه، تمسک به قاعده لاضرر است. استناد به لاضرر در این مسئله، مبنی بر اثبات دو امر است: نخست، خسارت بودن ماهیت دیه و دوم، شمولیت لاضرر بر امور عدمی. در این جستار، با روشی توصیفی _ تحلیلی به بازپژوهی موضوع از نظر فقهی می پردازیم و ضمن نقد و بررسی ادله مختلف، درصدد اثبات این دور کن اساسی مذکوریم. ازاین رو، پژوهش حاضر به مبنای فقهی خسارت زائد بر مقدار دیه با تاکید بر شمول قاعده لاضرر بر امور عدمی می پردازد.  

Keywords:

دیه , خسارات مازاد بر دیه , حکم عدمی و لاضرر