غلامرضا یادگارزاده - سنجش آموزش کشوز
حسن سرمدی - آموزش و پرورش همدان

تحلیل سلسله مراتبی از روش های اولویت بندی، پدیده ها است. این روش، امکان مقایسه و استفاده از نظرات افراد خبره را فراهم می آورد. در پژوهش حاضر، به منظور وزن دهی و اولویت بندی عوامل و نشانگرهای ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی، از روش مذکور استفاده شده است. روش تحقیق، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش، تمامی کارشناسان آموزش و پرورش ابتدایی استان همدان (سرگروه های آموزشی) بوده اند که با عنایت به عدم نمونه گیری، تمامی آنان، به پرسش-نامه پاسخ داده اند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و به کمک نرم افزار Excel، انجام شده است. یافته ها نشان داد؛ از نظر کارشناسان و به ترتیب اهمیت، عوامل شاخص در ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی، شامل؛ " کلیات برنامه، محتوی، اهداف برنامه، منطق برنامه، نقش معلم، فعالیت های یادگیری، سنجش، مواد و منابع یادگیری، مکان رخ داد برنامه، زمان و گروه بندی می باشند. در حوزه نشانگرهای ارزشیابی؛ در عامل کلیات برنامه درسی، نشانگرهای؛ میزان تناسب برنامه با اصول آموزش ابتدایی، توان برنامه در پرورش صلاحیت های علمی پایه و میزان تحقق اهداف برنامه، وزن بالاتری داشته اند هم چنین در عامل منطق برنامه و اهداف، نشانگرهای؛ تناسب اهداف برنامه با نیازهای دانش آموزان، تناسب برنامه با اهداف آموزش ابتدایی و هماهنگی برنامه درسی با مبانی، اصول و ساختار علوم، از وزن بالاتری برخوردار بوده اند. در عامل محتوی و فعالیت های یادگیری، نشانگرهای؛ تناسب محتوی با نیازهای یادگیری، تناسب محتوی با اهداف کلی برنامه و تمرکز راهبردهای یادگیری بر یادگیرنده، وزن بالاتری را به خود اختصاص دادند. در عامل نقش معلم و سنجش، نشانگرهای؛ میزان هماهنگی برنامه با نقش معلم، میزان توجه به نقش معلم در برنامه و پیش بینی نقش انعطاف پذیر برای معلم در سند برنامه، وزن بالاتری داشته اند. در عامل منابع یادگیری و گروه بندی، نشانگرهای؛ پیش بینی امکانات آزمایشگاهی در برنامه، پیش بینی نرم افزار و سخت افزارهای مورد نیاز و پیش بینی فعالیت های گروهی یادگیری، وزن بالاتری داشته اند هم چنین در عامل فضا و زمان، نشانگرهای؛ پیش بینی آزمایشگاه در برنامه، تصریح فضای اجرای برنامه به مدرسه و زمان اختصاص یافته به یادگیری، وزن بیشتری داشتند.

ارزشیابی برنامه درسی, تحلیل سلسله مراتبی, برنامه درسی علوم دوره ابتدایی, معلم, سرگروه های آموزشی