رویکرد تمدنی و شاخصه های آن از منظر موسسه بین المللی اندیشه اسلامی؛ با تاکید بر دیدگاه تمدنی عمادالدین خلیل

موسسه بین­المللی اندیشه اسلامی به­عنوان پیشگام طرح اسلامی­سازی معرفت در دهه هشتاد میلادی در آمریکا شروع به فعالیت کرد. آنها معتقد بودند که امت اسلامی هم­اکنون دچار بحران در هویت و فکر شده است و عامل آن سلطه نظام آموزشی غربی و سکولار بر جهان است. برای بازیابی دوباره هویت و شخصیت امت اسلامی باید تمدن اسلامی را بار دیگر از طریق اسلامی­سازی معرفت با رویکرد تمدنی زنده کرد. با استناد به نظریه عمادالدین خلیل از اندیشمندان تمدن­پژوه موسسه بین­المللی نه شاخصه­ اصلی موثر در شکل­گیری تمدن اسلامی بازآفرینی شده به گونه­ای که نشان­دهنده رویکرد تمدنی در ایجاد تمدن نوین اسلامی است. رویکرد تمدنی در این تلقی یک مفهوم ذات اضافه است که بر موضوعات مختلف قابل صدق است و شامل شاخصه­هایی می­باشد که در بازسازی تمدن نوین اسلامی نقش­آفرین خواهند بود. علاوه بر برجسته­سازی نقاط مثبت رویکرد تمدنی موسسه بین­المللی اندیشه اسلامی به نقدهایی از جمله عدم ورود جدی به مباحث نظری و تئوریک در باب چیستی و ماهیت تمدن، درک خام و پوزیتیوستی از علم مدرن، ضعف در مباحث عمیق روش­شناسی و تسلط اندک بر میراث فلسفی جهان اسلام، عدم توجه عمیق به موضوعات بنیادین و مبانی اندیشه تمدنی و خطر فروغلتیدن در اندیشه­های پست مدرن و نسبی­گرا اشاره شده است.

Keywords:

تمدن , شاخصه های تمدنی , رویکرد تمدنی , موسسه بین المللی اندیشه اسلامی , اسماعیل فاروقی , عمادالدین خلیل