علی اسودی - استادیار دانشگاه خوارزمی/ تهران asvadi@khu.ac.ir
نسیم تیموری - موسسه آموزش عالی کوثر/ تهران/ ایران

چکیده دانش تلاوت قرآن به شیوه های قرائت و ادای واژه های قرآن می پردازد. اختلاف قرائت که به تفاوت این شیوه ها بازمی گردد، می تواند نقشی مهم در فهم واژه ها و آیات قرآن کریم ایفا کند. نقش اختلاف قرائت از جنبه های مختلفی قابل بررسی است. این مقاله در نظر دارد تا بر اساس گردآوری داده ها و روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش اختلاف قرائات از جهت ساختاری و مفهومی در معنای آیات یکی از سور قرآن کریم بپردازد. از این رو، از دو تفسیر کشاف (زمخشری) و التحریر و التنویر (ابن عاشور) به عنوان دو تفسیر مشهور اهل سنت و تفسیر مجمع البیان (طبرسی) و تبیان (طوسی) به عنوان دو تفسیر مشهور شیعه که اهتمام ویژه ای به نقش اختلاف قرائات در معنای آیات الهی دارند، بهره مند شده است. سوره مبارکه کهف با توجه به دارا بودن حجم مناسبی از اختلاف قرائات، نمونه مناسبی برای مبحث مذکور است. از دیدگاه این مفسران در میان ۱۱۰ آیه سوره کهف، در ۴۴ آیه اختلاف قرائت مشاهده می شود که در ۲۱ آیه، اختلاف ها محدود به ادای واژه ها و موارد سجاوندی است که اثر معنا یی ندارند و در ۲۳ آیه، اختلاف قرائت به تغییر معنایی جزئی منجر می شود که قابل چشم پوشی است و دلیلی بر تحریف این کتاب الهی نیست.        

واژگان کلیدی: اختلاف قرائات, تغییر معنا, تحریف ناپذیری, کهف, زمخشری, ابن عاشور, طبرسی, طوسی