محمد جلینی
حمیدرضا مهرآبادی

با توجه به کمبود منابع آب، بهره گیری از شیوه های نوین آبیاری در کشاورزی امری اجتناب ناپذیر می نماید. امروزه روند بهبود، تکامل و استفاده از شیوه آبیاری قطره ای به عنوان یکی از پیشرفته ترین روشها در آبیاری اراضی زراعی در حال افزایش می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی استفاده از روش زیر سطحی آبیاری قطره ای در دورهای مختلف آبیاری بر عملکرد، کارآیی مصرف آب و خصوصیات کیفی پنبه با استفاده از آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور ۱-آبیاری قطره ای با دو الگوی سطحی و زیرسطحی و ۲- دور آبیاری ۲، ۴ و ۶ روز در دو سال زراعی ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات پنبه شرق کشور- کاشمر اجرا شد. در تجزیه مرکب داده ها، الگوی آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب معنی دار بود. مقدار عملکرد وش در آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی به ترتیب ۳۰۷۴ و ۳۹۸۸ کیلوگرم در هکتار بود که با هم اختلاف معنی دار داشتند. کارآیی مصرف آب الگوهای مذکور به ترتیب ۳۴۹/۰ و ۲۶۸/۰ کیلوگرم وش به ازاء مصرف هر مترمکعب آب بود. عملکرد وش در سه تیمار دور آبیاری ۲، ۴ و ۶ روز به ترتیب برابر با ۳۴۹۱، ۳۷۲۵ و ۳۳۶۴ کیلوگرم در هکتار بدست آمد که با هم اختلاف معنی دار نداشتند. بیشترین عملکرد و کارآیی مصرف آب در آبیاری قطره ای زیرسطحی با دور آبیاری ۴ روز به ترتیب به میزان ۴۳۱۵ کیلو گرم در هکتار و ۳۷۵/۰ کیلوگرم وش بر مترمکعب و کمترین عملکرد و کارآیی مصرف آب در آبیاری قطره ای زیرسطحی با دور آبیاری ۲ روز بترتیب به میزان ۳۱۰۷ کیلوگرم در هکتار و ۲۶۵/۰ کیلوگرم وش بر مترمکعب بدست آمد. در نهایت روش آبیاری قطره ای زیرسطحی با دور آبیاری چهار روز به عنوان تیمار برتر انتخاب گردید.

پنبه, آبیاری قطره ای سطحی, آبیاری قطره ای زیرسطحی, دور آبیاری, کارآیی مصرف آب