حسین انصاری
منصوره کوهی
نسرین صالح نیا

در بخش کشاورزی از میان انواع یخبندان ها یخبندان تابشی، به لحاظ فراوانی وقوع و امکان حفاظت موثر توسط روش های فعال، از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین پپش بینی دقیق دمای حداقل، با استفاده از یک مدل پیش بینی تجربی با امکان کالیبره شدن برای شرایط محلی و کاربری آسان و همچنین برآورد ساعتی میزان تغییرات دما (روند) طی شب هایی با رخداد یخبندان تابشی، جهت تعیین زمان شروع و پایان روش های حفاظت فعال ضروری به نظر می رسد. در این راستا، هدف این تحقیق پیش بینی دمای حداقل با استفاده از یک مدل ساده رگرسیونی و برآورد روند تغییرات دما طی چنین شب هایی است. در این پژوهش با استفاده از داده های ساعتی ایستگاه سینوپتیک مشهد در ماه های ژانویه، فوریه و مارس طی دوره ی آماری ۲۰۱۰-۱۹۹۹، ضمن تفکیک یخبندان های تابشی از فرارفتی، با استفاده از دمای نقطه شبنم، دمای خشک دو ساعت بعد از غروب خورشید و دمای حداقل روز بعد، مدل پیش بینی دمای حداقل ارایه گردید. سپس روند تغییرات ساعتی دما طی این شب ها پیش بینی شد. مقدار ضریب همبستگی مربوط به داده های دمای حداقل مشاهده شده و پیش بینی شده توسط مدل (۹۳/۰)، حاکی از اطمینان معنی دار در سطح ۹۹ درصد می باشد. همچنین مقدار ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) برای مدل ارایه شده، ۶۳/۱ درجه سانتی گراد و میزان پیش بینی مجاز این مدل ۷۶ درصد به دست آمد. در بررسی پیش بینی روند دما طی یخبندان های تابشی سال ۲۰۱۰، مقدار RMSE به طور متوسط ۷/۰ درجه سانتی-گراد و ضریب همبستگی نیز در سطح ۰۱/۰ معنی دار بوده است.

یخبندان تابشی, دمای حداقل, مدل, پیش بینی, مشهد