بررسی توزیع شکل های مختلف روی و ارتباط آن ها با ویژگی های خاک در شماری از خاک-های آهکی استان لرستان

چکیده روی یک عنصر غذایی ضروری گیاه است. اطلاع از توزیع روی بین شکل های شیمیایی مختلف برای درک واکنش های شیمیایی این عنصر در خاک و توسعه روش های آزمون خاک آن اهمیت دارد. مطالعه حاضر به منظور به دست آوردن اطلاعاتی در زمینه توزیع روی در ۲۰ نمونه از خاک-های آهکی استان لرستان، با استفاده از روش عصاره گیری دنباله ای در استخراج شکل های مختلف روی در این خاک ها انجام شد و رابطه شکل ها با یکدیگر و با ویژگی های خاک به دست آمد. میزان کل روی ۲۵/۴۵ تا ۳۵/۱۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم خاک به دست آمد. به طور متوسط روی متصل به کربنات ها ۳۵/۰، محلول + تبادلی ۴۱/۰، متصل به اکسیدهای آهن بی شکل ۷۹/۰، متصل به مواد آلی ۰۳/۳، متصل به اکسیدهای آهن متبلور ۹۷/۳ و تتمه ۴۳/۹۱ درصد مجموع شکل های اندازه گیری شده را تشکیل می داد. ضریب هم بستگی درصد کربنات کلسیم با تمام شکل های روی (به استثنای روی متصل به مواد آلی) منفی بود و با شکل های محلول + تبادلی، متصل به اکسیدهای آهن بی شکل و کریستالی معنی دار بود. رابطه مقدار فسفر قابل جذب با شکل های متصل به اکسیدهای آهن بی شکل و کریستالی و تتمه معنی دار به دست آمد. هم بستگی درصد مواد آلی با شکل متصل به مواد آلی، منفی و معنی دار بود. روی عصاره گیری شده با DTPA با شکل های روی متصل به اکسیدهای آهن بی شکل و کریستالی و تتمه هم بستگی معنی دار نشان داد. برخی شکل های روی بین خود دارای هم بستگی معنی داری بودند که احتمالا بیانگر وجود یک رابطه پویا بین آن شکل ها در خاک می باشد. واژه های کلیدی: جداسازی روی، خاک های آهکی، خاک های استان لرستان، شکل های روی، عصاره گیری دنباله ای