کیفیت برازش چند مدل تجربی منحنی رطوبتی به خاکهای شهرستان لردگان از استان چهارمحال و بختیاری

چکیده منحنی رطوبتی خاک یک خصوصیت پایه ای برای مطالعه ی آب قابل دسترس برای گیاه، پدیده های نفوذ، زهکشی و حرکت مواد محلول در خاک است. با اینکه مطالعات زیادی در زمینهی منحنی رطوبتی خاکها به ویژه خارج از ایران انجام شده است، تاکنون مطالعه ای روی کیفیت برازش مدل های منحنی رطوبتی در خاک های استان چهارمحال و بختیاری صورت نگرفته است. هدف از این مطالعه مقایسه ی عملکرد مدلهای مختلف منحنی مشخصهی رطوبتی (ون گنوختن، لیباردی و همکاران، توانی بروس-لاکسمور، کمبل، بروکس-کوری، سایمونز و همکاران و فارل-لارسون) و انتخاب مدلهای مناسب در خاکهای لردگان بود. پنجاه نمونه از خاکهای دشت لردگان جمعآوری و کلاس بافت آنها که شامل لوم شنی، لوم سیلتی، سیلت، لوم، لوم رسی سیلتی و رسی سیلتی بودند، تعیین شدند. مدلهای مختلف منحنی رطوبتی با استفاده از نرم افزار SWRC ۳.۰ به داده های رطوبت-مکش حاصله از ستون های آب آویزان و دستگاه صفحهی فشاری برازش داده شدند. کیفیت برازش مدل های مورد نظر با محاسبه ی R۲ و RMSE به دست آمد. همهی مدلها عملکرد خوبی داشتند بهطوریکه مقادیر R۲ بین ۹۰/۰ تا ۰۰/۱ و مقادیر RMSE بین ۰۰۱/۰ تا ۰۳۶/۰ حاصل شد. در همه ی نمونهها و همه ی کلاس های بافت خاک، مدل ون گنوختن با حداقل ضریب تعیین (R۲) و حداکثر خطای (RMSE) و مدل بروکس-کوری با حداقل ضریب تعیین (R۲) و حداکثر خطای (RMSE) بهترین و ضعیف ترین عملکرد را داشتند. هرچند R۲ مدل بروکس-کوری همیشه بیشتر از ۹۰/۰ و RMSE آن کمتر از ۰۳۶/۰ بود. بنابراین استفاده از مدل ون گنوختن برای خاکهای دشت لردگان توصیه میشود. واژه های کلیدی: منحنی رطوبتی خاک، مدل، ون گنوختن، بروکس-کوری، کیفیت برازش