مطالعه جمعیت و شاخص های رشد کرم خاکی Lumbricus terrestris L. در یک خاک شور شده با نمک کلرید سدیم و اهمیت مواد اصلاحی آلی در تعدیل اثر شوری

چکیده شوری خاک در مناطق وسیعی از دنیا، به خصوص در نواحی خشک و نیمه خشک، یک عامل محدود کننده رشد گیاه و سایر موجودات زنده به شمار می آید. به دلیل همبستگی بین فراوانی کرم های خاکی و حاصلخیزی خاک، فراوانی و فعالیت کرم خاکی به عنوان یک شاخص کیفیت خاک در اکوسیستم های کشاورزی محسوب می گردد. هدف از اجرای این تحقیق مطالعه اثرات متقابل شوری خاک و مواد اصلاحی آلی بر رشد و جمعیت کرم خاکی آنسیک(Lumbricus terrestris L.) بود. در این تحقیق اثر سه سطح شوری با استفاده از نمک کلرید سدیم و سه نوع ماده اصلاحی آلی (بقایای یونجه، ذرت و کود گاوی) به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط یکنواخت و کنترل شده ی گلخانه ای به مدت ۱۵ هفته مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش شوری خاک موجب کاهش معنی دار (۰۰۱/۰P≤) کلیه ی شاخص های رشد کرم خاکی شد. افزایش شوری از ۴۹/۰ دسی زیمنس بر متر (شاهد) به ۸ دسی زیمنس بر متر موجب کاهش تعداد کرم های خاکی (۳۲ درصد)، وزن تر کرم ها (۵۴ درصد)، وزن خشک کرم ها (۵۴ درصد)، طول کرم ها (۲۵ درصد) و تعداد پیله ها (۳۵ درصد) شد. نتایج حاکی است که شوری اثر مضر بر رشد و فعالیت کرم خاکی دارد. مواد اصلاحی آلی اثر شوری بر کرم خاکی را تا اندازه ای تعدیل و سبب افزایش تمام شاخص های رشد کرم خاکی شدند. خاک شور تیمار شده با بقایای یونجه کمترین کاهش جمعیت کرم خاکی را در مقایسه با خاک تیمارنشده نشان داد. به طور خلاصه، شوری موجب کاهش رشد و فعالیت کرم خاکی L. terrestris می گردد در حالی که افزودن مواد اصلاحی آلی باعث کاهش اثرات شوری بر رشد و جمعیت کرم خاکی می شود. واژه های کلیدی: کرم خاکی، شوری، مواد اصلاحی آلی، شاخص رشد، محیط های شور، Lumbricus terrestris L