حسن بیک محمدی - دانشیارگروه جغرافیای دانشگاه اصفهان

 مشرق زمین زادگاه تمدن است و سیستان یکی از کانون های فرهنگ و تمدن جنوب غرب آسیاست. سیستان همچنین سرزمین و زادگاه حماسه های ملی، فرهنگی و اجتماعی تاریخ باستان کشور ایران است. دشت سیستان در محدوده شرق ایران به علت موقعیت خاص جغرافیایی در مصب و دلتای رودخانه هیرمند و شعبات آن و بهره گیری از منابع آبی و آبرفت های حاصل خیز آن در سایه فعالیت های کشاورزی و کارکردهای فرهنگی بنیان گذار یکی از تمدن های کهن در عهد باستان است .  براساس یافته های باستان شناسان در هزاره های قبل از میلاد یکی از قدیم ترین شیوه های شهرنشینی و مدنیت در شهرسوخته سیستان شکل گرفته و قدمت آن حتی قدیمی تر از تمدن سومر بوده است . سرزمین سیستان به برکت موقعیت جغرافیایی خود از سپیده دم تاریخ از چنان غنای اقتصادی برخوردار بوده است که در طی قرن ها به "انبار غله آسیا" مشهور بوده است.  در این مقاله که به شیوه روش های تحقیق اسنادی و تحلیلی تهیه شده ، پژوهنده سعی کرده است تا طی جمع آوری و تجزیه و تحلیل اسناد و مدارک تاریخی و جغرافیایی چهره واقعی جغرافیای تاریخی سیستان مشخص شده؛ قدمت، موقعیت، جایگاه و نقش اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی آن رادر میان مراکز تمدنی جنوب شرقی آسیا مشخص نماید.