مصطفی ساوه درودی - دانشیار، دانشگاه علوم و فنون فارابی، تهران، ایران

قدرت یابی مجدد و سریع طالبان منجر به ارائه دیدگاه های متفاوتی در محافل سیاسی- امنیتی جهان شده است. اندیشه قومیتی و ایدئولوژیکی این گروه و عملکرد قبلی آن در دهه ۱۹۹۰ منجر به این شد که برخی اندیشمندان داخلی ظهور مجدد طالبان در سال ۲۰۲۱ را فرصت و برخی دیگر آن را تهدید برای ایران قلمداد نمایند. هدف این مقاله احصاء تهدیدات و فرصت های قدرت یابی مجدد طالبان بر امینت ملی ج.ا.ا است. پژوهش حاضر براساس راهبرد آمیخته و به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزارهای فیش برداری، مصاحبه و پرسش نامه محقق ساخته انجام پذیرفت. جامعه آماری شامل ۱۳۰ نفر از صاحب نظران علوم سیاسی و امنیت ملی دانشگاه های شهر تهران بوده و نمونه آماری، ۹۷ نفر است. نتایج حاصل از مصاحبه ها و مبانی نظری، منجر به شناسایی ۳۶ شاخص ناشی از ظهور مجدد طالبان شده است. پس از تعیین روایی، پرسش نامه به ۲۲ شاخص تقلیل یافت. مقدار ضریب آلفای کرونباخ ۹۱/۰ به دست آمد. پس از تحلیل داده های با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس فریدمن، یافته ها بیانگر آن است قدرت یابی مجدد طالبان به دلیل تاثیرگذاری تصاعدی بر اندیشه قومیتی و ایدئولوژیکی در مناطق شرقی کشور، امنیت ملی نظام ج.ا.ا را با افزایش ناامنی و چالش جدی مواجه خواهد کرد. در انتها نیز از محدود شدن احتمالی فعالیت های گروه های سلفی- تکفیری در پاکستان، گروه تررویستی داعش و زیرمجموعه آن از جمله دولت اسلامی خراسان (داخ)، به عنوان مهم ترین فرصت های امنیتی ج.ا.ا نام برده شده است.

ایران, امنیت ملی, تهدید, طالبان, فرصت