سیده زینب عطاری - دانشگاه فردوسی مشهد
محمود شور - دانشگاه فردوسی مشهد
محمود قربانزاده نقاب - مجتمع آموزش عالی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد
علی تهرانی فر - دانشگاه فردوسی مشهد
سعید ملک زاده شفارودی - دانشگاه فردوسی مشهد

زنبق از رده تک لپه ای ها و گیاهان بومی ایران بوده که در نقاط مختلف کشور به صورت وحشی می روید. گونه های زنبق ارزش زینتی و دارویی بسیار زیادی دارند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ های زنبق با استفاده از آغازگرهای ISSR، نمونه های مختلف زنبق های وحشی شاملIris kopetdaghensis ،Iris songarica ، Iris fosteriana از نقاط مختلف استان خراسان جمع آوری گردید. در این بررسی ۱۶ آغازگر مورد بررسی قرار گرفت و از میان آن ها شش آغازگر (CA)۸G ،(CT)۸RG ،(TC)۸C ،(TG)۸G ، (AC)۸YG و(AG)۸YT که پلی مورفیسم قابل ملاحظه ای نشان دادند برای این مطالعه استفاده شدند. در بررسی توسط شش نشانگر مولکولی ISSRاز میان ۱۲۶ باند تکثیر یافته، تعداد ۱۱۹ باند چندشکلی نشان دادند (۴/۹۴درصد). بیشترین تعداد جایگاه های چندشکل را آغازگرهای (TC)۸C و (AC)۸YG و کمترین میزان جایگاه های چندشکل را آغازگر (CA)۸G تولید نمود. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نشانگر مولکولی نشان داد که این نشانگر قادر به تشخیص گونه ها و ژنوتیپ های جمعیت یک گونه از یکدیکر است. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از نشانگرهای مولکولی جهت برنامه های اصلاحی زنبق بخصوص انگشت نگاری مفید می باشد و نشانگر مولکولی ISSR کارایی لازم را برای مطالعه تنوع ژنتیکی و مدیریت ژرم پلاسم زنبق را دارد. همچنین توصیه می شود از توده های بومی زنبق وحشی به عنوان یک منبع غنی ژنتیکی در برنامه های آتی زنبق استفاده شود.

تجزیه کلاستر, خراسان, روابط فیلوژنتیکی و ژرم پلاسم زنبق