احمد حاجی علی - دانشگاه لرستان
بهمن زاهدی - دانشگاه لرستان
رضا درویش زاده - دانشگاه ارومیه
جهانگیر عباسی - مرکز تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی هندوانه بومی ایران از نظر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی، ۱۶ توده هندوانه بومی ایران به همراه ۲ رقم هندوانه اصلاح شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ساعتلوی ارومیه در سال ۱۳۹۲ مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد ۱۸ صفت شامل طول کوتیلدون، طول میوه، وزن میوه، وزن گوشت میوه، وزن پوست میوه، ضخامت پوست، ضخامت گوشت، عملکرد، طول بذر، عرض بذر، وزن صد بذر، ویتامین ث میوه، pH میوه، مواد جامد محلول، EC میوه، میزان کلروفیل، میزان فتوسنتز و طول گیاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین توده ها برای کل صفات به جزء صفت ضخامت پوست، ضخامت گوشت، pH میوه و طول گیاه اختلاف آماری معنی داری وجود دارد. بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت (۹۶۸/۰) بین دو صفت وزن گوشت و وزن میوه و بیشترین همبستگی فنوتیپی منفی (۸۱۵/۰-) بین صفات مواد جامد محلول و طول بذر مشاهده شد. بیشترین همبستگی ژنتیکی مثبت (۹۸۷/۰) بین دو صفت طول میوه و وزن میوه و بیشترین همبستگی ژنتیکی منفی (۹۹۰/۰) بین صفات ضخامت گوشت و فتوسنتز مشاهده شد. بیشترین توارث پذیری (۹۶/۰) مربوط به وزن صد بذر و کمترین توارث پذیری (۰۳/۰) مربوط بهpH میوه بود. با استفاده از تجزیه ی خوشه ای به روش وارد، توده های مورد بررسی در ۳ گروه متفاوت قرار گرفتند.

اصلاح هندوانه, صفات مورفولوژیک, وراثت پذیری عمومی, همبستگی ژنتیکی