نسترن همتی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عظیم قاسم نژاد - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
جواد فتاحی مقدم - موسسه تحقیقات مرکبات کشور
پونه ابراهیمی - دانشگاه گلستان

متابولیت های موجود در میوه مرکبات دارای خواص آنتی اکسیدانی بوده و کاربرد زیادی در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی و بهداشتی دارند. تحقیق حاضر با هدف مقایسه میزان فنل کل، فلاونوئید کل و خصوصیات آنتی اکسیدانی گوشت و پوست میوه مرکبات با بررسی اثر پایه و درخت پیوندی بر این پارامترها در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. خواص آنتی اکسیدانی به روش DPPH، مقدار فنل کل به روش فولین سیوکالتیو و مقدار فلاونوئید کل به روش آلومینیوم کلراید و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سه فاکتور پایه و رقم و بافت اثر معناداری بر روی میزان فنل کل، فلاونوئید کل و خصوصیات آنتی اکسیدانی عصاره بخش های دوگانه میوه مرکبات دارد. بیشترین میزان ترکیبات فنل کل (۰۹/۲۱ میلی گرم در گرم) در پوست رقم مورو روی پایه شل محله تولید شده است. فلاونوئید کل تحت تاثیر بافت میوه، رقم و پایه قرار داشت. بیشترین میزان آن در پوست ارقام مورو و مارس بر روی پایه یوزو مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (۵۱/۸۵ درصد) در پوست میوه پایه بذری سیتروملو مشاهده شد. با این که بین ترکیبات آنتی اکسیدانی میوه درخت پیوندی با پایه تفاوت معنی داری وجود داشت لیکن عدم مشاهده رابطه مشخصی بین آن ها می تواند ناشی از وجود تفاوت در ویژگی های شیمیایی و فیزیولوژیکی هر میوه (رقم پیوندی یا پایه) باشد.

آنتی اکسیدان, درخت پیوندی, مرکبات, متابولیت ثانویه