علیرضا نجف زاده - استادیار، گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
حمید احمدی پور - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

کمپلکس آبدشت یکی از کمپلکس های فرابازی بزرگ در  جنوب خاور ایران (منطقه اسفندقه) است. کمپلکس آبدشت از دونیت، هارزبورژیت، لرزولیت، کرومیتیت و مقادیر کمی ورلیت تشکیل یافته است. مطالعات تفصیلی میکروپروب  بر روی کروم اسپینل های موجود در پریدوتیت ها مقادیر بسیار بالای Cr# (۸۶- ۴۸)، Mg# (۵۶- ۲۶) و مقادیر بسیار پایین TiO۲ (متوسط ۰۷/۰ درصد وزنی) را نشان می دهد. مقدار Fe۳+# در کروم اسپینل های موجود در پریدوتیت های کمپلکس آبدشت بسیار پایین (۰۸/۰> درصد وزنی) است که نشان دهنده تبلور در شرایط فوگاسیته پایین اکسیژن است. نمونه های هارزبورژیت، دونیت و لرزولیت از نظر مقدار PGE، در مقایسه با کندریت ها بسیار تهی شده اند. نسبت PdN/IrN تفریق نیافته (متوسط ۷۲/۰)، در حالی که هارزبورژیت ها و لرزولیت ها در نمودارهای عنکبوتی PGE، کمی شیب مثبت به همراه بی هنجاری مثبت کوچکی از Ru نشان داده و نسبت PdN/IrN در آنها به ترتیب ۴/۲ و ۳/۲ است. همچنین، الگوهای PGE بهنجار شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه در هارزبورژیت ها، دونیت ها و لرزولیت های کمپلکس آبدشت نسبتا" پهن است که می توان آن را  با پریدوتیت های گوشته ای به شدت تهی شده که درجات بالای ذوب بخشی (۲۵- ۲۰ درصد) منبع گوشته ای را نشان می دهند، مقایسه کرد.  داده های شیمی کانی و ژئوشیمی عناصر گروه پلاتین در پریدوتیت های آبدشت نشان دهنده آن است که کمپلکس فرا بازی آبدشت از یک ماگمای مرتبط با کمان با  ماهیت بونینیتی در  بالای یک پهنه فرافرورانش به وجود آمده است.

ایران, عناصر گروه پلاتین, کمپلکس فرابازی آبدشت, پهنه بالای مناطق فرورانش