سمیه ویسه - دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد اراک، اراک؛ مرکز مطالعات کاربردی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، کرج، ایران
افشین رجبی خرمی - استاد، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد کرج، کرج، ایران.

هدف از این مقاله، ارائه روشی نوین در تجزیه نمونه های زمین شناسی (آب)  با استفاده از تهیه ستونی برای پیش تغلیظ این نمونه ها است. این بررسی شامل سنتز ستون پلیمر حک شده یونی (IIP) برای یون اورانیم است. کمپلکس یون اورانیم با استفاده از استات اورانیم ۲ Uo۲ .۲H۲O(CH۳Coo) به‎عنوان هسته اولیه پلیمر در نظر گرفته شده و با استفاده از لیگاند دی وینیل فسفنیک‎اسید (VIP)، به وجود می آید. از اتیلن‎گلایکول دی‎متاکریلات (EGDMA) به‎عنوان اتصال دهنده عرضی و از آزوبیس ایزوبوتیرونیتریل (AIBN) که نقش آغازگر را برای کنش پلیمریزاسیون دارد، برای سنتز پایانی پلیمر استفاده شد. کمپلکس پلیمر شاهد (NIP) نیز در شرایط بالا ولی بدون حضور یون  اورانیم و لیگاند سنتز شد. از IIP به‎دست آمده می توان به‎عنوان جاذبی با قدرت و توانایی جذب بالا برای نمونه های زمین شناسی (آب) در استخراج با فاز جامد (SPE) استفاده کرد (IIP-SPE). همچنین آزمایش‎هایی همچون اثر pH بر میزان جذب، ضریب نفوذپذیری، میزان غلظت و حجم اسید برای شویش برای بررسی کارایی ستون انجام شده است. شواهد تجربی به‎دست آمده نشان داد که بیشترین میزان جذب یون اورانیم در۷ =pH است. همچنین محلول اسیدنیتریک ۱ مولار و در حجم ۵ میلی لیتر دارای بالاترین میزان شویش است. حجم رسوخ برای اورانیم بیش از ۲۰۰ میلی‎لیتر اندازه‎گیری شد. نتایج توسط تجزیه با دستگاه پلاسمای جفت شده القایی طیف سنج جرمی (ICP-MS) به‎عنوان رفرنس و نیز با دستگاه پلاسمای جفت شده القایی طیف سنج نشر اتمی (ICP-OES) به‎دست آمد که این نتایج بیانگر توانایی جذب بسیار بالای  IIPبرای یون اورانیم است. گفتنی است این روند به‎طور موفقیت‎آمیز برای پیش‎تغلیظ نمونه های زمین شناسی به ویژه نمونه های آب کاربرد دارد و در راستای بالا بردن توانایی خوانش همه یون‎های فلزی  از جمله یون اورانیم در این مطالعه در نمونه های زمین شناسی (آب)  با دستگاه ICP-OES و بهینه کردن تجزیه آن با حد تشخیص پایین تر توسط دستگاه ICP-MS  بسیار مفید است.

سنتز پلیمر حک شده یونی (IIP), اورانیم, لیگاند وینیل فسفنیک‎اسید, پلاسمای جفت شده القایی طیف سنج جرمی, پلاسمای جفت شده القایی طیف سنج نشر اتمی