هاله عزیزی - دانشجوی دکترا، گروه ژئوفیزیک، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
حمیدرضا سیاه کوهی - دانشیار، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
برایان ایونز - استاد، دانشکده مهندسی نفت، دانشگاه صنعتی کرتین، پرس، استرالیا.
ناصر کشاورز فرج خواه - استادیار، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
عزت الله کاظم زاده - استادیار، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

در فیزیک سنگ، توصیف ویژگی های فیزیکی سنگ مخزن مانند تخلخل و تراکم پذیری از تحلیل اطلاعات به دست آمده از فرایند عبور امواج صوتی از داخل سنگ به دست می آید. حساسیتسرعتامواجلرزه ایبهمتغیرهایمهممخزنمانندتخلخل،رخساره ها،سیال های منفذی، درجهاشباعوفشارمنفذیازسال هاپیششناختهشدهاست. از میان عوامل یادشده تغییرات دو متغیر تخلخل و درجه اشباع سهم بیشتری در تغییر سرعت امواج صوتی دارند و مطالعات بسیاری نیز در این زمینه انجام شده است. دامنه امواج صوتی نیز تابعی از امپدانس های صوتی، شامل سرعت لرزه ای و چگالی سنگ های مخزن است. بنابراین از میان متغیرهای نام برده شده، سنگ شناسی، نوع سیال و درجه اشباع از  تاثیرگذارترین متغیرها بر امواج لرزه ای هستند. در این نوشتار روند تغییرات متغیر های مهم موج یعنی سرعت، دامنه و بسامد نسبت به دو متغیر مهم مخزن یعنی تغییرات فشار محصوری و فشار منفذی سنجیده شده اند. نمونه مورد مطالعه ماسه سنگی بوده و آزمایش ها در شرایط فشار مخزن انجام شده اند. امواج الاستیک با بسامد های مشخص از نمونه گذر کرده و ثبت شده اند؛ سپس متغیرهای موج عبوری استخراج و مورد تحلیل قرارگرفته اند.

فیزیک سنگ, شرایط فشار مخزن, طیف دامنه, تغییرات بسامدی, تغییرات سرعت