بازسازی آب و هوای کواترنر پسین در بخشی از شمال ایران (لس های نکا) با استفاده از داده های مغناطیسی و ژئوشیمیایی

گستره مورد مطالعه در استان مازندران، در مسیر جاده اصلی ساری-گرگان، در حدود ۸ کیلومتری شهرستان نکا و ۳۳ کیلومتری جنوب باختری شهرستان بهشهر قرار دارد. منطقه مورد مطالعه از نظر پهنه­های اصلی رسوبی-ساختاری ایرانجزو کناره جنوبی خزر به شمار می آید و از جنوب به شمال گسل البرز و از شمال به کناره دریای خزر محدود شده است.  بر پایه مطالعات و کاربرد روش­های نوین محیط مغناطیسی روی برش رسوبی تواالی­های­ لس/خاک­ دیرینه نکا در پیرامون روستای کلت، آب و هوای ۵۰ هزار سال گذشته شمال ایران در این منطقه بازسازی شد. بااستفاده ازروش های محیط ­مغناطیسی و کانی­شناسی مغناطیسی، داده­هایمحیط مغناطیسی به دست آمده و به عنوان ویژگی های تغییرات محیطی، در بازسازی آب و هوای دیرینهاستفاده شد. برای بررسی ارتباط میان تغییرات آب و هوا در منطقه با تغییرات توان مغناطیسی رسوبات، داده­های مغناطیسی و ژئوشیمیایی به دست آمده با یکدیگر مقایسه شد. با توجه به این نتایج، تغییرات آب و هوایی (تغییرات دما و رطوبت) با تغییرات مغناطیسی رسوبات و خاک­های دیرینه کاملا مرتبط و قابل انطباق است. همچنین، نمودارهای مغناطیسی- ژئوشیمیایی به دست آمده از بررسی تغییرات نسبت­های عامل های آب و هوایی ژئوشیمیایی با تغییرات متغیرهای آب و هوایی مغناطیسی، در برش مورد مطالعه، همخوانی نزدیکی نشان می دهند. بر پایه مطالعه تغییرات قابلیت پذیرفتاری مغناطیسی نیز چنین نتیجه­گیری می­شود که برش رسوبی مورد مطالعه نشان دهنده تغییرات آب و هوایی (دما و رطوبت دیرینه) در طی حدود ۴۸ هزار سال پیش تا ۲۰ هزار سال پیش است. با استفاده از داده­های مغناطیسی، چرخه­های کوتاه مدت آب و هوایی معروف به استادیال ها و اینتراستادیال­ها در توالی­ لس/خاک­ دیرینه مورد مطالعه مشخص شد. این جهش­های آب و هوایی در واحد خاک سطحی با ۴ جهش کوتاه مدت سرمایشی یا استادیال، در واحد لس بالایی با دست کم ۶ جهش گرمایشی یا اینتراستادیال، در واحد لس پایینی، یک دوره اینتراستادیال و در واحد خاک دیرینه پایینی نیز با یک دوره استادیال مشخص شد.

Keywords:

محیط مغناطیسی , توالی های لس/خاک دیرینه , ژئوشیمی , قابلیت پذیرفتاری مغناطیسی , آب و هوای دیرینه , نکا