مرتضی قربانی - دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد
ماهرخ فلاحتی رستگار - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
بهروز جعفرپور - دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده تعدادی گونه گیاهی به منظور اثر ضد قارچی آنها بر روی رویش شعاعی و جوانه زنی اسپور قارچ F.SP. CUMINI oxysporum Fusarium، عامل پژمردگی و بوته میری زیره سبز مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق عصاره های آب سرد و متانولی گیاهان مختلف آماده شد و تاثیر آنها بر روی عامل بیماری با استفاده از روش های قرص کاغذ صافی آغشته به عصاره گیاهی و غذای مسموم و بخار عصاره گیاهی بررسی آزمایش گردید، سپس تاثیر عصاره های گیاهی بر روی بیماری در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در این میان عصاره بذری گیاه خوردانه (Trachyspermum copticum) و عصاره برگی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) و عصاره گل ریواس (Rheum ribes) با روش های قرص کاغذ صافی و غذای مسموم به طور موثری بر رویش شعاعی و جوانه زنی اسپور قارچ مورد آزمایش اثر بازدارندگی نشان دادند. بخار عصاره های خوردانه و پونه (Mentha polegium) به طور موثری بر رویش شعاعی قارچ عامل بیماری اثر بازدارندگی داشتند. آزمایشات گلخانه ای حاکی از آن ست که عصاره خوردانه ،اسطوخودوس و ریواس به ترتیب به میزان ۶۰، ۳۷ و۱۵ درصد شدت بیماری بوته میری زیره سبز را کاهش می دهند. واژه های کلیدی: فرآورده های گیاهی، اثر ضد قارچی، عصاره آب سرد، عصاره متانولی، بوته میری زیره سبز