مدل زمین ساخت فلات آذربایجان (شمال گسل تبریز و جنوب ارس)
Publish place: Quarterly Journal of Geosciences، Vol: 22، Issue: 87
Publish Year: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 216
This Paper With 10 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GSJ-22-87_005
تاریخ نمایه سازی: 16 بهمن 1400
Abstract:
آذربایجان ایران ناحیه ای است در شمال باختر ایران که دگرشکلی و لرزه خیزی شدیدی دارد و میان کوهزادهای بزرگ قفقاز در شمال و البرز در خاور و با فاصله از زاگرس در جنوب قرار گرفته است. در این مطالعه محدوده شمالباختر ایران در شمال گسل تبریز (تا محدوده شهر میانه)، یعنی محدوده استان های آذربایجان شرقی و اردبیل مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش ساختارهای محدوده یاد شده در ارتباط با سوگیری تنش ها و با هدف چگونگی ارتباط آنها با زمین ساخت امروزی آذربایجان با باز سازی مدل زمین ساخت این محدوده مورد کنکاش قرار می گیرد. در این مطالعه از روش Angelier (۲۰۰۲) که یک روش تحلیلی برای محاسبه تنسورهای تنش است، در بخش های مختلف محدوده مطالعاتی برای محاسبه تنسور تنش استفاده شده است. همچنین از روش پیشنهادی Angelier (۱۹۸۴ & ۲۰۰۲) برای جدایش تنش ها در محدوده مطالعاتی بهره گرفته شده است. شیوه کار به این صورت بوده است که با گردآوری داده های صحرایی و لرزه ای گسل ها و محاسبه سوگیری تنش به روش تحلیلی در این ناحیه وضعیت تنش های زمین ساختی مرتبه سوم در محدوده مرزهای منطقه مشخص شده، و سپس باز سازی تنش های مرتبه اول با جدایش تنش ها برای فلات آذربایجان صورت گرفته است. نتایج تحلیل تنش ها نشان می دهد که در آذربایجان دو سامانه تنش فشاری یکی با روند NE-SW و دیگری با روند NW-SE وجود دارد. وجود دو سامانه راندگی مورب در آذربایجان و ساختارهای انباشته شواهدی بر تایید این دو سامانه تنش است. سامانه تنش اول موجب گسترش سه پیکره زمین ساختی به صورت کمربند چین- رانده ارسباران، اهر (قوشه داغ) و بزکش به طور چیره شده است که راندگی های به وجود آورنده این پیکره ها بیشتر در ژرفای زمین قابل بررسی هستند. اما سامانه دوم سبب تشکیل و تکامل راندگی های با امتداد N-S در این ناحیه شده است که طول کوتاهی دارند و به صورت انباشته و در سطح زمین گسترش دارند. فرایند راندگی دو سامانه رانده (مورب) یاد شده در فضای میان گسلهای امتدادلغزی صورت میگیرد که بیشتر روندهای شمالی - جنوبی و یا شمال خاوری- جنوب باختری دارند. بازسازی تنش های مرتبه اول در ارتباط با پیکره های زمین ساختی و ساختارها، مدل زمین ساختی فلات آذربایجان را به دست داده است. در این مدل، فلات آذربایجان (شرقی) از شمال با قفقاز کوچک، از خاور با پی سنگ خزر جنوبی و از جنوب و باختر با بلوک ایران مرکزی، مرزهای همگرا تشکیل داده و در برخورد است. در این میان، سامانه فشارش بازسازی شده به گونه ای است که چرخش پاد ساعتگردی را بر فلات آذربایجان تحمیل می کند.
Keywords:
Authors
بهزاد زمانی قره چمنی
استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :