محمود صادقیان - دانشکده علوم، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
محمدولی ولی زاده - پردیس علوم، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

توده گرانیتوییدی زاهدان(با وسعت ۷۵۰) با روند کلی NW-SE  در بخش میانی نوار گرانیتوییدی زاهدان سراوان واقع است. این توده، سنگهایی با ترکیب گرانیت، گرانودیوریت و دیوریت را در بر دارد و همچنین توسط تعداد زیادی دایک با ترکیب آندزیتی ­-  داسیتی قطع شده است. سنگهای دگرگونی ناحیه ای با سن ائوسن میانی، توسط این توده قطع شده اند. در این تحقیق، ساز وکار جایگزینی بخش شمالی توده زاهدان در پرتو روش ناهمسانگردی خودپذیری مغناطیسی(AMS) مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که گرانیتهای توده زاهدان از نوع پارا مغناطیسی (با خودپذیری  مغناطیسی کمتر از µSI۵۰۰) هستند در حالی­ که گرانودیوریتها و دیوریتها از نوع فرو مغناطیسی (با خودپذیری  مغناطیسی بیش از µSI۵۰۰) هستند. خطوارگیها و برگوارگیهای مغناطیسی این توده نفوذی، کم شیب کم و نزدیک به افقی است. سنگهای دیوریتی که محدوده کم وسعتی را  به خود اختصاص می دهند ، دارای خطوارگیها و برگوارگیهای مغناطیسی با شیب زیاد و نزدیک به قائم هستند، از این رو به عنوان زون تغذیه کننده یا محل صعود ماگمای تغذیه کننده این بخش از توده گرانیتوییدی زاهدان در نظر گرفته شده اند. خطوارگیها و برگوارگیهای مغناطیسی بسیار کم شیب، گویای آن است که توده گرانیتوییدی زاهدان به صورت یک سیل جایگزین شده­­است. عملکرد یک حرکت برشی کم شیب در به وجود آمدن فضای مناسب برای جایگزینی این توده گرانیتوییدی نقش بسزایی داشته است.

ساز وکار جایگیری, توده گرانیتوییدی, زاهدان, ناهمسانگردی خودپذیری مغناطیسی, خطوارگیها و برگوارگیهای مغناطیسی, زون تغذیه کننده