معین الدین مواج پور - پژوهشگر ابریشم کرم تحقیقات مرکز کشور، رشت
ضیاءالدین میرحسینی - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
مانی غنی پور - پژوهشگر مرکز تحقیقات کرم ابریشم کشور، رشت
علیرضا صیداوی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

چکیده لاروهای کرم ابریشم در شرایط اقلیمی متفاوت، واکنش های متفاوتی از خود بروز می دهند که باعث اقتصادی بودن پرورش برخی نژادهای آنها در شرایط اقلیمی خاص نسبت به سایر نژادها می گردد. تاثیر چهار محیط پرورش ۱)استاندارد، ۲)دما و رطوبت بالا، ۳)دمای بالا و رطوبت پایین، و ۴) نوسان درجه حرارت بر عملکرد شش آمیخته کرم ابریشم شامل ۱۵۲۱۵۱، ۳۲-۱۱۰۱۵۱، ۱۵۴۱۵۱، ۱۰۴۱۰۳، ۳۲۳۱ و ۱۱۰۱۰۷ مورد بررسی قرار گرفت. در هر شش آمیخته، میانگین درصد مرگ و میر لاروی، شفیرگی و کل در تیمار شاهد بهتر از سایر شرایط اقلیمی بود. در آمیخته های ۱۵۲×۱۵۱، ۱۵۴×۱۵۱ و ۱۱۰×۱۰۷، تیمارهای شاهد، نوسان درجه حرارت و دمای بالا و رطوبت پایین از نظر درصد پیله درجه یک تفاوت معنی داری را آشکار نکردند. در آمیخته ۳۲-۱۱۰×۱۵۱ تیمار شاهد و در آمیخته های ۱۰۴×۱۰۳ و ۳۲×۳۱ تیمارهای شاهد و دمای بالا و رطوبت پایین منجر به تولید بیشتر پیله های خوب شدند. در تمامی آمیخته ها بالاترین میزان مرگ و میر در مرحله لاروی با افزایش دما و رطوبت ایجاد گردید و در مرحله شفیرگی بالاترین میزان تلفات در دمای بالا همراه با رطوبت بالا و پایین مشاهده شد. در آمیخته های مورد آزمون، بالاترین عملکرد تولیدی (وزن کل پیله و نیز وزن پیله خوب به ازای ده هزار لارو) در تیمارهای شاهد و نوسان درجه حرارت حاصل شد. در واریته های ۳۲-۱۱۰۱۵۱، ۳۲۳۱ و ۱۱۰۱۰۷ نوسان درجه حرارت تاثیری در کاهش وزن پیله نداشت و در آمیخته ۱۰۴۱۰۳ موجب افزایش معنی دار وزن پیله شد. با توجه به نتایج به دست آمده، مشخص شد دما و رطوبت بالا، دمای بالا و رطوبت پایین، و نوسان درجه حرارت همگی سبب کاهش سطح تولید می شوند. همچنین آمیخته ۱۰۴۱۰۳ برای پرورش در نقاطی از کشور که دارای نوسان درجه حرارت هستند و آمیخته های ۱۰۴×۱۰۳ و ۳۲×۳۱ برای پرورش در مناطق دارای دما و رطوبت بالا، و دمای بالا و رطوبت پایین توصیه می شود. واژه های کلیدی: کرم ابریشم، آمیخته، عملکرد، شرایط محیطی