ل آموزگار - دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ج قربانی - دانشیار گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
م شکری - استاد گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ر مارس - استاد گروه اکولوژی، دانشگاه لیورپول
ج آلدی - استادیار گروه جنگلداری، دانشگاه کشاورزی ییدا، اسپانیا

افزایش جمعیت جهان به بیش از هفت میلیارد نفر طی دو قرن اخیر به همراه وقوع آشفتگی های انسان ساز نظیر آتش سوزی، جنگل زدایی، چرای مفرط دام، فعالیت های کشاورزی غیراصولی موجب شدند تا اکوسیستم های طبیعی دچار آسیب و تخریب جدی شوند. پدیده تغییر اقلیم و حضور گیاهان مهاجم در تهدید اصلی در اکوسیستم های طبیعی به حساب می آیند زیرا خدمات و محصولات اکوسیستم در راستای تامین رفاه بشر را تحت تاثیر قرار می دهند. سرخس عقابی (Pteridium aquilinum (L). Kuhn) در اکوسیستم های مختلف شمال کشور در حال گسترش است. در این مطالعه پراکنش مکانی این گیاه در رویشگاه های مختلف استان مازندران به کمک مدل مکسنت (MaxEnt) مورد مطالعه قرار گرفت. در بررسی اولیه حضور این گیاه در ۱۲۰ منطقه در استان مازندران شناسایی و ثبت گردید. در این مطالعه از ۱۹ متغیر زیست اقلیمی حاصل از دما و بارش (Worldclim) به عنوان ورودی در مدل و دو سناریو تغییر اقلیم RCP۴.۵ و RCP۸.۵ برای سال های ۲۰۵۰ و ۲۰۷۰ استفاده شد. نتایج آنالیز جک نایف نشان داد که متغیر اقلیمی متوسط دمای سه ماهه سردتر سال (Bio۱۱) با ۸۱/۳ درصد، بارندگی فصلی (Bio۱۵) با ۸۰/۰۴ درصد، میانگین بارش در سه ماهه سردتر سال (Bio۱۹) با ۷۷/۱ درصد بیشترین سهم را در پراکنش سرخس عقابی داشتند. با توجه به نقشه توزیع سرخس عقابی در استان مازندران حدود ۶۰۲/۶۷ کیلومتر مربع معادل ۲/۵۲ درصد از سطح استان در حال حاضر پتانسیل بسیار مناسبی برای حضور سرخس عقابی داشته و ۱۸۴۴۵/۶۹ کیلومتر مربع معادل ۷۷/۱۵ درصد برای هجوم سرخس عقابی نامناسب می باشد. نتایج پیش بینی پراکنش سرخس عقابی تحت شرایط تغییر اقلیم نشان داد که مساحت مناطق دارای شرایط مناسب هجوم سرخس عقابی تحت سناریوهای تغییر اقلیم افزایش یافته است. در شرایط آب و هوایی حال حاضر ۲/۵۲ درصد از سطح استان بسیار مناسب هجوم سرخس عقابی است. این در حالی است که تحت شرایط تغییر اقلیم در سال ۲۰۷۰ به ۵/۵ درصد خواهد رسید.

مدل سازی، تغییر اقلیم، گیاه مهاجم، تحلیل مکانی