وحید عیسوی - کارشناس ارشد، گروه سنجش از دور و GIS ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
جلال کرمی - استادیار، گروه سنجش از دور و GSI، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
عباس علیمحمدی - استادیار، گروه مهندسی GIS، دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
سید علی نیک نژاد - کارشناس ارشد، گروه بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

در دهه های اخیر حفر چاه­های ژرف و نیمه ژرف به تدریج جایگزین قنات­ها شد که در کنار مزیت­های نسبی، با آثار زیست محیطی فراوانی مانند افت سطح آب زیرزمینی و ایجاد فرونشست برای بیشتر مناطق بهره برداری همراه است. به تازگی مطالعاتی به منظور جایگزینی سدهای زیرزمینی به جای سدهای متوسط و کوچک برای ذخیره سازی و استفاده بهینه از آب و کاهش اثرات زیست محیطی صورت گرفته است. مکان یابی سدهای زیرزمینی، فرایند کاملا"پیچیده­ای است و عوامل زمین­شناسی، زمین ریخت شناسی و آب شناسی نقش تعیین­کننده­ای دارند. تعیین نقش و اهمیت متغیرهای مورد اشاره مبتنی بر نظرات گروه­های کارشناسی است و معمولا" این اهمیت در قالب متغیرهای زبانی بیان می شود. فرایند تحلیل سلسله مراتبی، امکان استفاده از متغیرهای زبانی در کنار متغیرهای کمی را دارد و اساسا" مبتنی بر نظرات کارشناسی است. در سال­های اخیر به منظور افزایش قابلیت روش AHP، این روش با روش فازی پیاده سازی شده و در قالب الگوریتم Fuzzy-AHP ارائه شده است. در این نوشتار،  از دو روش AHP و Fuzzy-AHP در تعیین مناطق مناسب برای سدهای زیرزمینی استفاده شد. برای پیاده­سازی روش Fuzzy-AHP  از روش باکلی و بونیسون استفاده شد و برای غیرفازی کردن مقادیر مطلوبیت فازی  ، روش yager  به کار گرفته شد. از مجموع ۵۶ نقطه خروجی زیرحوضه­ها در روش AHP  ۲۶ نقطه و در روش FUZZY-AHP ۱۵ نقطه با مناطق مناسب و قابل­دسترس، همپوشانی داشتند.  نتایج نشان داد که روش Fuzzy-AHP  انعطاف­پذیری بیشتر و قابلیت بالاتری در تعیین مناطق مناسب سد دارد.

مکان یابی سدهای زیرزمینی, تصمیم گیری چند معیاره, فرایند تحلیل سلسله مراتبی, الگوریتم ترکیبی Fuzzy-AHP, حوضه طالقان