بررسی سنگ شناسی، ژئوشیمی و جایگاه زمین ساختی توده نفوذی کلیبر (آذربایجان شرقی)

توده نفوذی نفلین سیینیت کلیبر در جنوب و باختر شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این توده نفوذی منطقه بندی شده، حاصل تزریق دو فاز مجزای تحت اشباع و اشباع از سیلیس در زمان الیگوسن- میوسن است. سنگ های تحت اشباع شامل آلکالی پیروکسنیت، ملاآلکالی گابرو- نفلین گابرودیوریت، نفلین سیینیت و دایک های نفلین سودالیت سیینیت است. سنگ های اشباع از سیلیس شامل استوک کوارتزمونزونیتی نفوذ کرده به مرکز توده نفلین سیینیتی و دایک های کوارتزسیینیت و میکروسیینیتی مرتبط با آن است. فاز تحت اشباع ماهیت آلکالن پتاسیک دارد و نفلین سیینیت ها از نوع مالیگنیت های میاسکیتی هستند. در مقابل، سنگ های اشباع به سری ماگمایی کلسیمی- قلیایی(کالک آلکالن)  با پتاسیم بالا تا شوشونیتی تعلق دارند. بررسی های صحرایی، سنگ شناسی و ژئوشیمیایی نشان داده که انواع سنگ های تحت اشباع هم ماگما هستند و فرایندهای تفریق بلورین، تجمع بلورین و شناوری کانی های کم چگال در تحول ماگماهای آنها نقش اساسی داشته اند. غنی شدگی شدید عناصر کمیاب به ویژه LREE و LILEها در برابر تهی شدگی متغیر HREE و HFSEها نشان دهنده منشا گرفتن ماگمای بازانیتی مادر از گوشته سنگ کره ای متاسوماتیسم شده توسط فرورانش دیرین است. ماگمای اشباع از سیلیس کلیبر احتمالا" بر اثر ذوب بخشی پوسته زیرین به وجود آمده و شباهت های ژئوشیمیایی آن با انواع تحت اشباع، به علت آمیختگی و آلایش ماگمایی بوده است. تزریق پی در پی ماگماهای قلیایی و کلسیمی- قلیایی پس از ائوسن در آذربایجان می تواند در یک محیط پس از برخورد روی داده باشد.

Keywords:

نفلین سیینیت , سنگ کره متاسوماتیسم شده , پس از برخورد , کلیبر , آذربایجان شرقی