پروانه رضایی روزبهانی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد، خرم آباد، ایران
بهاءالدین حمدی - پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

      رخنمون هایی از نهشته های کرتاسه در منطقه هفتادقله در۲۵ کیلومتری خاور اراک برونزد داردکه به منظور بررسی های سنگ چینه ای و زیست چینه ای آن،  ۳ برش زمین شناسی مناسب از آن انتخاب و بررسی شد : یکی در شمال خاور، یکی در جنوب خاور و دیگری در مرکزمنطقه. مطالعات دقیق چینه شناسی و فسیل شناسی به عمل آمده برروی نهشته های کرتاسه منطقه مورد مطالعه نشان داد که این نهشته ها برخلاف نظر عده ای از زمین شناسان، شامل رسوبات کرتاسه پیشین و پسین است که توسط مجموعه ریززیای (میکروفونا) موجود به خوبی قابل تفکیک است. نهشته های کرتاسه بالایی سن سنومانین پیشین دارد که به طور هم شیب روی نهشته های کرتاسه پیشین قرار گرفته است. توالی رسوبی کرتاسه پیشین نیز به دو بخش قاعده ای(آواری - کربناتی ) و بالایی(کربناتی با رخساره اورگونین) تفکیک  شده است. بخش قاعده ای (پی) با همبری آشکار دگرشیبی زاویه دار بر روی شیل و ماسه سنگ های تیره رنگ گروه شمشک قرار گرفته و فاقد هرگونه فسیل است از این رو سن آن  بر اساس موقعیت چینه شناسی و سن مجموعه ریززیای لایه های آهکی  پایین ترین  قسمت  بخش کربناتی برش های مورد مطالعه، کرتاسه پیشین (Neocomian ?-Barremian) پیشنهاد می گردد.  بخش بالایی(کربناتی) توالی رسوبی کرتاسه پیشین نیز بر اساس مجموعه های فسیلی  شناخته شده (Fossil assemblages)  به ۴ واحد زیست چینه ای   و ۹ زیست زون  (Biozone)قابل تقسیم بوده، سن بارمین آلبین دارد . بر اساس مطالعات صورت گرفته، آغاز پیشروی دریای کرتاسه  در ناحیه مورد مطالعه Neocomian ?-Barremian در نظر گرفته می شود که این پیشروی دریا به طور پیوسته تا زمان سنومانین ادامه داشته است. دگرشیبی زاویه دار بخش قاعده ای نهشته های کرتاسه منطقه نیز به رویداد  زمین ساختی  سیمرین میانی (آقانباتی،۱۳۵۴)  نسبت داده شده است.

کرتاسه, هفتادقله, واحد زیست چینه ای, سیمرین میانی, اورگونین, زیست زون, پیشروی دریا