محمد کریمی - دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
محمد جواد ولدان زوج - دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
حمید عبادی - دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
نادر صاحب الزمانی - شرکت ملی صنایع مس ایران

      با توجه به وسعت زیاد کشور و گستردگی مناطق پتانسیل دار ذخایر معدنی (وجود کمربند آتشفشانی ارومیه دختر در ایران)، وجود یک نگرش سامان مند برای شناسایی رخداد های (اندیس) معدنی و تبدیل رخداد های قابل تبدیل به معدن، ضروری به نظر می رسد. نبود یک تفکر سامان مند و راهکارهای مناسب در تولید، آماده سازی، پردازش و تلفیق حجم وسیع اطلاعات از منابع گوناگون، در مقیاس های متفاوت و با قالب های مختلف شناسایی، ارزیابی و اولویت بندی پتانسیل های معدنی کشور را با مشکل مواجه می سازد. از آنجا که بیشتر اطلاعات مرتبط با فعالیت های اکتشاف ذخایر معدنی، مکان مرجع است، سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) می تواند به عنوان علم و فناوری بهینه برای تهیه نقشه پتانسیل معدنی قرار بگیرد. تعیین عوامل تشخیص کانی سازی، آماده سازی اطلاعات، تهیه نقشه های عاملی و تلفیق نقشه ها در یک شبکه استنتاجی مناسب از مراحل اصلی تهیه نقشه پتانسیل معدنی به شمار می روند.  در این تحقیق با بررسی مدل های متداول تلفیق نقشه، مدل های همپوشانی شاخص و منطق فازی به عنوان مدل های مناسب در اکتشاف ذخایر معدنی در مرحله نیمه تفصیلی (مقیاس ناحیه ای) و تفصیلی تعیین شدند و یک مدل تلفیقی که ترکیبی از مدل های بولین، همپوشانی شاخص و منطق فازی است، پیشنهاد شد. در آزمون عملی انجام شده، نقشه پتانسیل معدنی کانسار مس ریگان بم با استفاده از مدل های منتخب در شبکه های استنتاجی مختلف تهیه شده و۳ شبکه استنتاجی مناسب (یک الگو به روش فازی و دو الگو به روش تلفیقی) با ۷۵ درصد تطابق انتخاب شدند. مدل پیشنهادی ارائه شده در کانسار مس ریگان بم، می تواند با تغییرات لازم در کانسارها و رخداد های معدنی دیگر برای تعیین زون های دارای پتانسیل بالای کانی سازی و سرانجام تعیین محل چاه های حفاری مورد استفاده بهینه قرار گیرد. 

سامانه اطلاعات جغرافیایی, نقشه پتانسیل معدنی, نقشه عاملی, شبکه استنتاجی, ذخایر مس