سازوکار گسل جوان البرز (منطقه شمالی قم)، شاهدی بر انتقال وارون شدگی گسل های پهنه البرز مرکزی-باختری به گسل های هم راستای آنها در جنوب این پهنه

گسل البرز در منطقه شمال قم،  راستای شمال باختری- جنوب خاوری دارد. مطالعه ساختاری، دو نوع سازوکار را برای گسل البرز نشان می دهد. تحلیل نوع جابه جایی بر اساس خش خط های موجود دارای ریک میانگین (º ۵۳-º ۴۵)  بر روی صفحه گسلی جوان در پهنه گسلی البرز، نشان می دهد که گسل البرز با هندسه N۱۳۵/۷۵SW سازوکار جوان معکوس با مولفه برشی چپ بر دارد در صورتی که این جابه جایی با سازوکار پیشین آن متفاوت است. با توجه به ساختارهای ایجاد شده در اثر فعالیت پیش تر این گسل مانند تاقدیس البرز، گسل خوردگی های همسو و ناهمسو و درزه ها مشخص می شود که گسل البرز دارای حرکت معکوس با مولفه راست بر بوده است، جابه جایی جوان چپ بر در گسل های راستالغز و مایل لغز با راستای مشابه گسل البرز در البرز مرکزی - باختری (مانند گسل های مشا و طالقان) و در گسل های با راستای مشابه در جنوب البرز (مانند گسل ایپک و کوشک نصرت) گزارش شده است. در سال های اخیر، علت وارون شدگی سازوکار در گسل های راستالغز و مایل لغز البرز مورد توجه محققان بوده و آن را نتیجه تاثیر تنش پوسته اقیانوسی خزر جنوبی بر البرز معرفی کرده اند. تغییر سازوکار گسل البرز، از سازوکار معکوس با مولفه راست بر به سازوکار معکوس با مولفه چپ بر، نشان می دهد که در اثر تاثیر تنش پوسته اقیانوسی خزر جنوبی وارون شدگی در گسل های راستالغز و مایل لغز البرز مرکزی- باختری و گسل های هم راستای موجود در فاصله البرز تا قم به گسل البرز در شمال قم رسیده است.  

Keywords:

گسل البرز , البرز , گسل های راستالغز , قم