توصیف انواع دولومیت ها در سازند شتری (محدوده کوهبنان)بر اساس مطالعات سنگ شناسی و زمین شیمیایی، با نگرشی بر نقش شیل های سازند سرخ شیل در تامین یون منیزیم
Publish place: Quarterly Journal of Geosciences، Vol: 18، Issue: 69
Publish Year: 1387
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 390
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GSJ-18-69_010
تاریخ نمایه سازی: 17 بهمن 1400
Abstract:
توالی های رسوبی آواری و کربناتی سازندهای سرخ شیل و شتری به ترتیب به سن تریاس پیشین و میانی و با مجموع ستبرای ۸۷۰ متر در ناحیه بهاباد، شهرستان بافق در ایران مرکزی به صورت هم شیب و تدریجی بر روی یکدیگر قرار دارند. توالی سنگ های شیلی، سیلتستونی و ماسه سنگی سرخ شیل به تدریج به رخساره آهک های دولومیتی شده مربوط به پهنه کشندی سازند شتری ختم می شوند. توالی ستبر لایه تا توده ای سنگ های به طور عمده دولومیتی سازند شتری نیز به صورت تدریجی توسط آهک های نازک تا ستبر لایه به نام عضو آهک اسپهک پوشیده شده اند. در مطالعات سنگ شناسی چهار نوع مختلف دولومیت (از نظر شکل و اندازه بلورها، پراکندگی اندازه بلورها در متن سنگ و اشکال مرزهای بلوری) تشخیص داده شده است. دولومیت نوع یک، در شرایط دمای سطحی و در مراحل اولیه رسوبگذاری تشکیل شده و دولومیت دیاژنتیکی اولیه به شمار می آید. سایر دولومیت ها به ترتیب درشت شدن اندازه بلور آنها، در محیط های کم ژرفا تا ژرف تدفینی تشکیل شده اند. تغییر ترکیب سیال های دولومیت ساز در طی مراحل گوناگون دیاژنز (اولیه تا تاخیری) سبب چنین تنوعی درتشکیل دولومیت های این سازند شده است. بر اساس مطالعات زمین شیمیایی (تجزیه های عنصریFe , Na , Sr , Mg ,Ca و Mnو ایزوتوپی ) و) تشکیل این دولومیت ها به طور عمده در محیط کاهیده و طی افزایش تدریجی دما در مراحل مختلف تدفین رخ داده است. منبع اصلی تامین یون منیزیم در مورد دولومیت های بسیار دانه ریز اولیه آب دریا و در مورد سایر انواع دولومیت ها دیاژنز کانی های رسی لایه های زیرین (سازند سرخ شیل) و شوراب های حوضه ای پیشنهاد می شود. نتایج مطالعات XRD وXRF بر روی کانی های رسی کلریتی و مونت موریلونیتی سازند سرخ شیل حاکی از کاهش به ترتیب ۳۶ و ۸۴ درصدی محتوای MgO در مقایسه با کانی های رسی استاندارد مشابه است. این کاهش نشانه دیاژنز کانی های رسی موجود در شیل ها و خروج منیزیم در نتیجه فشردگی لایه های بالایی است که تامین کننده بخشی از Mg برای دولومیتی شدن کربنات ها بوده است. با اندازه گیری مقدار کربن آلی در دولومیت ها و آهک ها مشخص شد که تمرکز این ماده در دولومیت ها چندین برابر آهک ها می باشد. این مطلب گویای مستعد تر بودن آهک های غنی از مواد آلی برای فرایند دولومیتی شدن است. در این سازند ساختارهای زیستی چون استروماتولیت ها در به دام انداختن مواد آلی نقش مهمی داشته اند. دمای تشکیل دولومیت های اولیه (Early diagenetic) سازند شتری حدود ۳۹ درجه سانتی گراد و دولومیت های ثانویه (Late diagenetic) ۱۷۹ درجه سانتی گراد محاسبه شده است.
Keywords:
Authors
فرح ناز کریم زاده
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
محمد حسین آدابی
دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :