سید علی عبادی نژاد - عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی ناجا

سیستم­های اطلاعات جغرافیایی (GIS) اوایل دهه ۱۹۶۰ برای اولین در کانادا مطرح شد واز آن تاریخ به بعد روز به روز برطرفداران آن افزوده شد و در دهه ۸۰ جنبه جهانی پیدا کرد.  هم اکنون موسسات بزرگ و حتی شرکتهای کوچک که شمار کارکنان آنها از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی­ کند، یا سیستم­ های اطلاعات جغرافیایی ملی و فراگیر نموده ­اند تا بتوانند اطلاعات و داده­ های ذی قیمتی را در اختیار ادارات و شرکت­های دولتی و خصوصی قرار دهند. بدین  طریق آنها از دوباره کاری ­ها در امر جمع آوری داده ­ها و رقومی کردن نقشه ­ها جلوگیری می­ کنند. امروزه بیشتر مقالات به این علم، نتیجه آزمایش ­های انجام شده در میدان را منعکس می­ کنند و کمتر به مبانی این علم می­ پردازند. در نتیجه اغلب دیده می­ شود که متخصصین در مرحله پیشرفته علم بسیار توانا ولی در مرحله بنیادی ضعیف هستند. برخلاف بیشتر انواع داده­ هایی که در سیستم­های جدید اطلاعاتی به طور معمول به کاربرده می­ شوند، داده ­های جغرافیایی از پیچیدگی ویژه ­ای برخوردارند، زیرا این داده ­ها بایستی شامل اطلاعاتی درباره موقعیت مکانی، ارتباطات توپولوژیک محتمل و ویژگی­ های ثبت شده موضوعات باشند، جنبه­ های توپولوژیک و مکانی سیستم اطلاعات جغرافیایی در طراحی و نقشه­ کشی، وجوه افتراق بین این سیستم­ها و سیستم جدید اطلاعاتی دیگر هستند که در بانکداری، تحقیقات کتابخانه­ ای و برای رزرو بلیط هواپیما و ثبت پرونده ­های پزشکی به کار گرفته می­ شوند. داده­ های جغرافیایی با تکیه بر سیستم­ های مختصات استاندارد به مکان­ هایی از سطح زمین مربوط می­ شوند. چنانچه موضوع مورد مطالعه سطح محدودی را شامل شود، سیستم مختصات می ­تواند صرفا محلی باشد و در غیر این صورت ممکن است در سطح شبکه ملی یا در سطح بین ­المللی به صورت شبکه تصویری باشد، مانند: سیستم مختصات  شبکه مرکاتور که مورد قبول همگان است. داده ­های جغرافیایی اغلب به عنوان مصداق جغرافیایی «موضوعات» و پدیده­ها به رسمیت شناخته شده ­اند. تمامی مطالعات جغرافیایی از مفاهیم پدیده شناختی مثل شهر، رودخانه دشت سیلابی، حدود طبقات گونه ­های گیاهی و پیوستگی خاک به منزله اجزای اصلی تجزیه و تحلیل و ترکیب اطلاعات پیچیده استفاده می ­کند.