بررسی دگرسانی و کانی سازی مس پورفیری در منطقه سوناجیل (خاور هریس– استان آذربایجان شرقی)

منطقه سوناجیل در ۱۷ کیلومتری خاور هریس در استان آذربایجان ­شرقی واقع شده است. واحدهای سنگ شناختی اصلی در این منطقه از قدیم  به جدید عبارتند از: توده­های آتشفشانی- آذرآواری ائوسن زیرین­- میانی، استوک سوناجیل پورفیری به سن ائوسن بالایی­- الیگوسن زیرین، توده گرانیتوییدی اینچه با ترکیب دیوریت، سینودیوریت تا گابرو به سن الیگوسن میانی­- بالایی و توده آتشفشانی پلیو- کواترنری اکوزداغی. استوک سوناجیل پورفیری میزبان کانی­سازی مس پورفیری بوده و ترکیب شیمیایی آن در حد میکروسینودیوریت تا میکروگابرودیوریت و تا حدی میکروگابرو و میکروگرانودیوریت با بافت چیره پورفیری و تا حد کمتری میکرولیتیک پورفیری می­باشد. ماگمای مولد این توده، دارای سرشت شوشونیتی (تا کلسیمی - قلیایی با K بالا) بوده و جایگیری آن در یک کمان آتشفشانی پس­برخوردی صورت گرفته است. نسل­های مختلفی از رگچه­های کوارتز نواری، کوارتز­- سولفید، کوارتز­- اکسید و سولفید در داخل توده پورفیری توسعه یافته و بافت استوک­ورک مشخصی را به نمایش گذاشته­اند. در اطراف توده پورفیری، رگه­های حاوی کانی­سازی سولفیدی قابل مشاهده اند.  ۳ تیپ دگرسانی هیپوژن گرمابی شامل پتاسیمی، فیلیک و پروپیلیتیک در این توده حضور دارند. کانی­های هیپوژن اصلی در این توده عبارتند از پیریت، کالکوپیریت، بورنیت، تترائدریت، انارژیت، مولیبدنیت، مگنتیت و هماتیت که به صورت افشان و استوک­ورک (رگچه­ای و ریز رگچه­ای) حضور دارند. کانی­های اصلی سوپرژن در این توده نیز شامل هماتیت، گوتیت، مالاکیت، آزوریت، کالکوسیت، کوولیت و کانی­های رسی می­باشند.

Keywords:

سوناجیل , مس پورفیری , کمان آتشفشانی پس برخوردی , دگرسانی هیپوژن , دگرسانی پتاسیمی , دگرسانی سوپرژن