رسوب شناسی و زمین باستان شناسی ابزارهای سنگی (موسترین) در ایران مرکزی

این تحقیق در ارتباط با بقایای حیاتی، مجموعه های ابزار سنگی و لایه های رسوب گذاری شده دو محدوده زندگی انسان به سن پلیستوسن تا عهد حاضر، در ایران مرکزی است. این دو محدوده مبارکه (قلعه بزی) و یکه چاه (نزدیک گلپایگان)، از نقاطی هستند که بقایای شکار شده حیاتی و مصرف شده توسط انسان درآنها مورد بررسی قرار گرفته است. مجموعه ابزار های سنگی موسترین به دست آمده از دو محدوده  از دیدگاه منشا آنها مورد توجه قرار گرفته است. در قلعه بزی ابزار های سنگی ساخته شده با منشا قلوه سنگ های اوپالی است (انتخاب شده توسط انسان) که از زاینده رود انتخاب شده اند. منشا این قلوه سنگ ها آهک های نومولیت دار با سن پالئوسن تا ائوسن است که به سیلیکا (اوپال) تبدیل شده و از منطقه بابا حیدر (زاگرس) توسط زاینده رود تا گاوخونی حمل شده اند. در نهایت ابزار های سنگی یکه چاه بیشتر کوارتزیت و شیل ماسه (به احتمال به سن ژوراسیک) هستند. لایه های سیاه (لنزهای زغال دار) در غارهای قلعه بزی و یکه چاه، (در زیر سطح) نمونه برداری شده و پس از الک کردن و شستشو، از دیدگاه ذرات تشکیل دهنده و رسوب شناسی مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه های مطالعه شده از هر دو منطقه (قلعه بزی و یکه چاه) دارای بقایای چوب سوخته شده (زغال)، قطعات بزرگ پستانداران (بیشتر اسب) و خرده های میکروسکوپی حیاتی شامل ماهی، خزنده، دو زیست، پوست تخم پرندگان و دانه های گیاهی است. یکسان بودن عکس های SEM تهیه شده از قطعات ناخن و نوک پرندگان شکار شده و مصرف شده از مبارکه و یکه چاه این احتمال را تقویت می کند که رژیم غذایی انسان در این دو منطقه شبیه به هم بوده است. این تحقیق برای نخستین بار حضور انسان شکارگر و جمع کننده را در ایران مرکزی اثبات می نماید. مجموعه ابزار سنگی مشابه با سن مزولیتیک و با سن نئولیتک نیز از منطقه تپه آشنا در چادگان توسط این تحقیق مطالعه شده است.

Keywords:

چرت , آهک نومولیت دار , لنزهای ذغال دار , مجموعه ابزار سنگی , ایران مرکزی