اعظم بهرامی - دانشکده فنی الزهرا. مدرس

ورود اسلام به افریقیه، سرمنشا بسیاری از تحولات، به ویژه در زمینه سیاسی و اجتماعی در این منطقه شد. فاتحان عرب با همراهی و راهنمایی بربرها، این سرزمین را تا اندلس درنوردیدند. بربرها، امیدوار بودند که در نتیجه این فتوحات و در فضای حاکمیتی جدید مسلمانان، حقوق و جایگاهی همانند مجاهدان عرب برایشان قرار داده شود؛ ولی این هدف در بیشتر مواقع و به خصوص در اوایل ورود اعراب، برای آنها محقق نشد. علاوه بر این، مهاجرت اعراب به افریقیه، پیامدهایی در نقاط مختلف به همراه داشت که از جمله آن، تشکیل جبهه­­های معارض با سلطه مرکزی، یعنی خلافت اموی بود. عملکرد تبعیض­آمیز و غالبا خشونت­آمیز والیان عرب در این دوره، منجر به اعتراضات گسترده­ای از سوی بربرها و بومیان شد. ازاین رو، طی جنبش­هایی، اعتراضات خود را نسبت وضعیت پیش آمده نشان دادند که در نتیجه­ این جنبش­ها، به تدریج حکومت­هایی نیز تشکیل شد. پژوهش حاضر، در صدد بررسی علل لازم در بروز جنبش­های اجتماعی افریقیه (عصر والیان اموی و عباسی) با تکیه بر نظریه تحول انقلابی جانسون است و با این فرضیه که تغییر نظام اجتماعی افریقیه، عدم اعتبار حکومت مرکزی و رکود قدرت، در بروز این جنبش ها تاثیر داشت.

افریقیه, جنبش اجتماعی, عصر والیان اموی و عباسی, بربرها