حج و حرمین در استراتژی سلطه گرایانه سفاح و منصور عباسی
عنوان مقاله: حج و حرمین در استراتژی سلطه گرایانه سفاح و منصور عباسی
شناسه ملی مقاله: JR_MTE-6-12_003
منتشر شده در در سال 1397
شناسه ملی مقاله: JR_MTE-6-12_003
منتشر شده در در سال 1397
مشخصات نویسندگان مقاله:
احمد بنیادی نایینی - استادیار دانشگاه پیام نور تاریخ اسلام نائین
محمد صادق جمشیدی راد - دانشیار دانشگاه پیام نور تاریخ اسلام تهران
جعفر نوری - استادیار گروه ایران شناسی تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه میبد
خلاصه مقاله:
احمد بنیادی نایینی - استادیار دانشگاه پیام نور تاریخ اسلام نائین
محمد صادق جمشیدی راد - دانشیار دانشگاه پیام نور تاریخ اسلام تهران
جعفر نوری - استادیار گروه ایران شناسی تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه میبد
دوره تاسیس و تثبیت سازمان سیاسی جدید، به نام خلافت عباسی در زمان خلفای اول عباسی، به ویژه سفاح (۱۳۲۱۳۶ق) و منصور (۱۳۶۱۵۸ق)، به وقوع پیوست. در این مقطع که هنوز پایههای مشروعیت خاندان عباسی به طورکامل شکل نگرفته بود، در مهمترین شهرهای جغرافیای اعتقادی وسیع جهان اسلام، یعنی مکه و مدینه، ضرورتی انکارناپذیر در جهت تقویت ریشههای مشروعیت خلافت جدید احساس میشد. ازاین رو، سلطه خلفای نخستین این سلسله بر حج و منطقه حرمین و حضور آنها در مراسم حج، میتوانست به تحکیم پایههای مشروعیت و مقبولیت آنان در میان مسلمانان بینجامد. بدین ترتیب، اهمیت حرمین شریفین برای دو خلیفه نخست عباسی از منظر حضور نیروهای متکثر و منتقد وضعیت موجود، همواره به دغدغه ای جدی تبدیل شده بود. در این میان، تلاشهای این دو در جهت کنترل، تطمیع، تسامح و یا حتی مبارزه و جنگ با کانونهای مخالفت در این دو شهر، فصلی مهم از تاریخ تحولات سیاسی خلافت عباسی را در همین دوره نخست رقم زد. در این پژوهش، تلاش میشود تا به روشی توصیفی تحلیلی، جایگاه مناسک حج و منطقه حرمین در استراتژی سلطه گرایانه دو خلیفه نخستین عباسی را مورد تامل قرار دهد. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که خلفای نخستین عباسی، سعی داشتند با اقداماتی همچون: حضور در مراسم حج، انتخاب امیرالحاج و انجام اقدامات عمرانی، از ظرفیت تبلیغی مناسک حج و قدرت مشروعیت ساز آن در تحکیم پایه های قدرت خود استفاده کنند. لازمه تسلط بر حج و بهره گیری از ظرفیت های آن، تامین امنیت منطقه حرمین بود که این امر با سرکوب مخالفان صورت گرفت.
کلمات کلیدی: حج, حرمین, مشروعیت, استراتژی سلطه گرایانه, سفاح, منصور عباسی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1392541/