سید صالح اکبر موسوی - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
بهزاد سلمانی - استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
جعفر حقیقت - استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
حسین اصغرپور - استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

هدف اصلی مطالعه حاضر، برآورد احتمال وقوع بحران بانکی با استفاده از نسل دوم سیستم های هشدار زودهنگام (مدل های لاجیت)، برای ۱۳ کشور منتخب با درآمد متوسط بالا طی دوره زمانی ۲۰۱۶-۱۹۸۰ است. در همین راستا، دو نوع مدل لاجیت دوجمله ای و چند جمله ای برآورد شد. نتایج تخمین مدل لاجیت دو جمله ای نشان داد که سه شاخص پیشرو بحران نسبت نقدینگی گسترده، شاخص قیمت سهام و تورم، از عوامل اصلی وقوع بحران در کشورهای مورد مطالعه است. این متغیرها در مجموع حدود ۱۷ درصد از احتمال وقوع بحران بانکی را توضیح می دهند. در ادامه برای مقابله با تورش پس از بحران، مدل لاجیت چند جمله ای نیز تخمین زده شد. نتایج این مدل نیز، هشداردهنده بودن سه شاخص پیشرو فوق را تایید می کند. همچنین از بین سه متغیر فوق، تنها متغیر شاخص قیمت سهام با احتمال ۱۲/۶ درصد، باعث خروج اقتصاد از بحران بانکی و تغییر وضعیت آن از دوره بحران/بهبود به سمت دوره آرام می شود. مقایسه عملکرد درون نمونه ای مدل ها نیز حاکی از دقت پیش بینی بالای مدل لاجیت چندجمله ای است.

سیستم هشدار زودهنگام, بحران بانکی, تورش پس بحران, لاجیت چندجمله ای